Tariq Aziz: Het westers gezicht van Saddams Irak
De Iraakse heerser Saddam Hussein kon het zo gek niet maken of zijn trouwe medewerker Tariq Aziz wist de acties van de leider naar voren te brengen als de meest logische en redelijke onder de omstandigheden.
De in 1936 in Noord-Irak geboren Tariq Aziz spreekt niet alleen vloeiend Engels, hij is ook begiftigd met de Britse stijl om extremen kalm in gematigde taalvormen te gieten. Zo werd hij het gezicht van het Iraaks regime voor de buitenwereld en een topdiplomaat die bijvoorbeeld Amerikaanse steun in de oorlog tegen Iran (1980-88) verwierf.
Tariq Aziz is bovendien een mooi visitekaartje geweest voor het regime omdat hij geen Saddam-kloon was uit de streek van Tikrit. De kleine man met dikke brilleglazen is een zoon van een ober uit het noordelijke Mosul en een (Assyrische) christen. Hij studeerde Engelse literatuur in Bagdad en werd vervolgens journalist. Eind jaren vijftig leerde hij de politieke avonturier Saddam Hussein kennen.
Tariq Aziz werkte voor de propaganda-afdeling en voor belangrijkste krant van de Baath-partij en rolde later de top van het regime binnen. In de jaren zeventig was Tariq Aziz minister van Informatie en in 1977 trad hij toe tot het selecte gezelschap dat het land regeerde, de Revolutionaire Commandoraad. Tariq Aziz overleefde zuiveringen en een moordaanslag gepleegd door sjiietische radicalen in 1980.
Wereldfaam behaalde hij toen zijn chef de regio begon te veroveren. Hij wist als minister van Buitenlandse Zaken nauwe economische banden met de Sowjet-Unie op te bouwen en uit te breiden, terwijl hij met succes de VS paaide.
In 1984 herstelde Washington de diplomatieke betrekkingen met Bagdad nadat Tariq Aziz in het Witte Huis president Reagan had gesproken. De VS trokken uiteindelijk zelfs tegen de Iraniërs ten strijde.
In Saddams volgende oorlog tegen een buurland, tegen Koeweit in 1990, vloog Tariq Aziz de wereld rond om de heldere logica van de invasie uit te dragen. Hij werd in plaats van minister van Buitenlandse Zaken vice-premier maar Tariq Aziz’ representatieve functie bleef feitelijk hetzelfde.
Ook in de laatste titanenstrijd van Saddam Husseins door oorlogen uitgemergelde rijk deed Tariq Aziz van zich spreken, tot hij tijdens de oorlog net als zijn chef uit beeld verdween.
In hoeverre hij ooit zijn chef heeft beïnvloed is onduidelijk. De Russische Arabist en diplomaat Jevgeni Primakov, kent Tariq Aziz al lang en heeft hem als trouwe boodschapper zonder macht omschreven. Toch heeft Tariq Aziz’ boodschap de Iraakse dictator vooral in jaren tachtig cruciale buitenlandse steun bezorgd en het sigaren rokende mannetje uit Mosul heeft het regime zo bestendigd.