Gedoogbeleid van Augustinus
Gesteund door kerken van gereformeerde signatuur werkt stichting De Haven al jaren onder Haagse prostituees. Het spreekt vanzelf dat de steunende kerken zich destijds hebben bezonnen op de vraag hoe er principieel tegen dit project moest worden aangekeken. Met name in protestantse kring heeft men zich altijd sterk tegen prostitutie verzet. Zij is in ons land vooral van protestantse zijde bestreden door het werk van instellingen voor zedelijke volksgezondheid, terwijl ook veel individuele personen evangeliserend onder prostituees werkzaam zijn geweest. In een stad als Amsterdam had en heeft een instelling als Tot Heil des Volks hierin een groot aandeel.
Het is opmerkelijk dat de kerk van vroeger over het verschijnsel prostitutie wat luchtiger heeft gedacht dan in later eeuwen het geval is geweest. Misschien heeft het te maken gehad met zijn wilde jonge jaren, maar de kerkvader Augustinus bijvoorbeeld oordeelde tamelijk mild en duidde prostitutie als een riool dat, min of meer onzichtbaar, in de samenleving een onmisbare functie vervulde. Wat onder mannen binnen het huwelijk of binnen andere relaties in seksueel opzicht geen uitweg kon vinden en tot ernstige situaties in de sfeer van gewelddadige behoeftebevrediging aanleiding kon geven, werd naar het oordeel van Augustinus ondervangen door de prostitutie. Als een min of meer noodzakelijk kwaad dus.
Hoewel de kerk afschuw over het verschijnsel uitsprak en het volk ervan trachtte te weerhouden, heeft haar opstelling door de eeuwen heen toch iets gehouden van die augustiniaanse „welwillendheid”, als prostitutie aan de randen van de samenleving, in het schemerduister zogezegd, werd gepraktiseerd. Maar binnen het protestantisme is en wordt er altijd nog met méér gefronste wenkbrauwen naar gekeken.
Over dat onderwerp schreef de bekende columnist Willem Breedveld ooit een interessant artikel in Trouw. Hij wees erop dat de prostitutie in ons land bezig was uit het schemerduister getild te worden. En dat was ook zo. De prostitutie heeft zich ontwikkeld tot een complete „industrie” met een „vakbond” onder de naam De Rode Draad en met via de moderne media een openheid naar de samenleving toe die met alle taboes en gênes op dit gebied afrekent. Er werd erkenning gevraagd en er werden rechten opgeëist. Het paarse kabinet heeft destijds voorgesteld de prostitutie te legaliseren door het bordeelverbod op te heffen. Binnen de Stichting Man/Vrouw & Prostitutie is dat uiteraard met enthousiasme begroet. De voorzitter van deze stichting –aldus Breedveld– schreef in Trouw en NRC Handelsblad dat de functie van de prostitutie in de samenleving niet slechts acceptatie maar zelfs acclamatie verdiende.
Breedveld sloot zijn artikel af met de opmerking dat deze emancipatie van de prostitutie voor de meeste burgers van dit land een brug te ver was en dat we het in ons calvinistische land vooralsnog maar op de augustiniaanse nuchterheid moesten houden…
Bij een blik in de wereld van nu zou Augustinus zijn nuances ongetwijfeld laten vallen. Terecht, naar wij menen.
