Laaglandrivier van korset bevrijd
ZWOLLE – De Vecht tussen Zwolle en Hasselt krijgt weer een natuurlijker verloop. Met het verwijderen van de eerste stenen vrijdag langs de oever, moet tussen beide steden weer een halfnatuurlijke laaglandrivier kronkelen.
Overijssels gedeputeerde P. Jansen (CDA) en dijkgraaf H. Dijk van waterschap Groot Salland voerden gisteren bij de start van het project zelf de eerste stenen van de oever af. De ooit ingetoomde regenrivier moet weer meer de ruimte krijgen, conform de ideeën die ook elders in het land inmiddels gangbaar beginnen te worden.
„Het is een merkwaardige zaak: waar we vroeger stenen legden om de rivier te bedwingen, halen we ze nu weer weg”, zegt Dijk. Was het dan ooit een dom idee de rivier aan banden te leggen? „Laten we zeggen dat het destijds niet de slimste beslissing was. Maar dat kunnen ze over decennia wellicht ook over onze visie van vandaag zeggen.”
Puin en steen
Met een kraanmachine wordt de oever afgegraven. Grote stukken puin en steen worden op een hoop gestapeld, in duwbakken geschept en vervolgens afgevoerd. Ruim 4 kilometer oever tussen Zwolle en Genne en ter hoogte van Varsen bij Ommen krijgt een natuurlijker verloop.
Daarmee moeten de oevers voldoen aan Europese normen op het gebied van flora en fauna. Veel vissen, waterinsecten en planten zijn namelijk afhankelijk van zo’n natuurlijke oever. Daar waar het vanwege de veiligheid niet is toegestaan, zoals nabij stuwen, blijven de kades verstevigd.
Het project van het waterschap, mede gefinancierd door Rijk en provincie, staat haaks op een werkwijze die tot in de jaren negentig nog gangbaar was.
A. de Groot, opzichter van de Vecht namens het waterschap, is sinds 1988 nauw betrokken bij de gang van zaken rond de rivier. „Toen was het nog van Rijkswaterstaat. We waren tot 1994 nog bezig, juist met het aanbrengen van de stenen. Daarmee moest het afkalven van het zand van de oever worden voorkomen.”
De Groot wijst naar de met gras begroeide glooiende oever. „Het project zou nog tot 2020 doorgaan, totdat rond 1997 de visie veranderde.”
Hoogwater
Nu gaat het waterschap het experiment aan. Want ondanks berekeningen is niet exact duidelijk hoe de rivier met de oevers zal spelen. „Daar hebben we hoogwater voor nodig om te zien wat er gebeurt. En laten we dat nou net de afgelopen weken hebben”, glimlacht opzichter De Groot.
De extreme regenval eind vorige maand toonde volgens de dijkgraaf aan dat de visie om de rivier de ruimte te geven, blijkt te werken. Dijk: „In Duitsland steeg de Vecht in 24 uur tijd zo’n 3 meter en trad buiten zijn oevers. Hier hebben we amper problemen gehad. Het ingezette beleid blijkt dus al te werken.”
