Het klinkt haast te mooi om waar te zijn. Gezien de sterkte en cilinderafwijking van mijn ogen –aan beide ogen minder dan min 4 dioptrie– kom ik in aanmerking voor nachtlenzen. Toch is er een kleine kans dat het niet werkt, waarschuwt Peter Nijhuis van producent NKL. De vorm van de oogbol is namelijk ook van belang.

In Nederland zijn nachtlenzen nog tamelijk onbekend. Niet alleen voor mij, maar ook voor collega’s, familie en vrienden is het een nieuw verschijnsel, zo blijkt uit reacties. Toch werkt Anthoinette Jothmann van Sandmann Optiek in Apeldoorn al acht jaar met dit type lenzen.

Tijdens de slaap veranderen nachtlenzen de vorm van het hoornvlies, vertelt Nijhuis. „De toplaag is vrij dun en vervormbaar.” De lens drukt het hoornvlies in het midden in, zodat het iets afplat. Dat verandert de breking van het oog, zodat iemand scherp gaat zien. Normale lenzen hebben dit effect niet.

Het effect is vergelijkbaar met een laserbehandeling. „Maar bij nachtlenzen is het omkeerbaar. Stop je ermee, dan neemt het hoornvlies zijn oorspronkelijke vorm weer aan”, aldus Nijhuis.

Dat niet alle bril- en contactlensdragers in aanmerking komen voor nachtlenzen –alleen bij verziendheid en tot min 4 dioptrie– is een reden om niet breed te adverteren, stelt Jothmann. „We zouden anders te veel nee moeten verkopen, wanneer mensen een afspraak willen maken.” De meeste nieuwe klanten krijgt ze via mond-tot-mondreclame.

Nachtlensdragers zijn over het algemeen positief over het product. Jothmann: „In al die jaren dat ik er nu mee werk, heb ik maar twee mensen gehad die ze na verloop van tijd niet meer wilden dragen.”

Verschillende metingen moeten uitwijzen of mijn ogen geschikt zijn voor de lenzen. Sterkte en cilinderafwijking worden bepaald, de vochtigheid van het oog vastgesteld. Een nauwkeurige bepaling van de vorm van het hoornvlies volgt. Een programma berekent waar en hoeveel de nachtlenzen het hoornvlies moeten corrigeren.

Na alle tests bestelt Jothmann de lenzen. Omdat ze op maat worden gemaakt, duurt het een kleine week voor ze klaar zijn.

Omdat het een paar dagen kan duren voordat het zicht goed is, moet de overgang van bril op nachtlenzen goed worden gepland. Een weekend is meestal ideaal.

Het inzetten is, als je eerder lenzen hebt gehad, geen probleem. Zoiets verleer je niet. Nieuw is dat ze ’s ochtends na het wakker worden ‘los’ moeten komen. Het advies is om bij het opstaan met vloeistof te druppelen, waarna ze tien minuten later moeiteloos uit kunnen.

Het resultaat na één nacht is helaas teleurstellend. Met de lenzen in is het zicht scherp, maar zodra ze uit zijn, is het nauwelijks beter dan normaal zonder bril. Bovendien zie ik dubbel; boven alle voorwerpen zweeft een schaduw. Na anderhalf uur trekt dat gelukkig wat bij, maar uiteindelijk draag ik nog de hele dag m’n bril.

Na drie nachten is het tijd voor controle om te zien of de lens goed past. Ik zie nog steeds dubbel en onscherp. Op de computer werken gaat, maar ik ben blij dat de opticien op fietsafstand is.

Tijdens de controle blijkt dat m’n ogen wel vooruit zijn gegaan, maar dat de sterkte nog maar ongeveer de helft is verbeterd – tot min 2 dioptrie. Jothmann noemt het positief dat het hoornvlies zich niet gemakkelijk aanpast aan de lens, omdat –als de vorm eenmaal goed is– het zicht dan ook niet snel achteruit zal gaan. Op de scan van het hoornvlies is verandering zichtbaar, maar vooral aan de bovenrand is de vorm nog niet optimaal. Ik krijg zachte daglenzen mee voor de komende tijd. Elke dag een halve punt minder.

’s Zaterdags zijn de daglenzen op en zie ik nog altijd niet scherp. Reden om opnieuw bij de opticien langs te gaan. De sterkte van het linkeroog blijkt nog wat te zijn verbeterd, rechts is het blijven steken op min 2. Ook het dubbelzien is niet over.

’s Maandags hoor ik dat Jothmann in overleg met de producent een tweede set lenzen heeft besteld. In eerste instantie lijkt dat te helpen, maar ook nu verbetert het zicht na een paar dagen niet meer. Collega Van den Berg, die Jothmann vervangt tijdens haar vakantie, laat weten dat de cilinderafwijking ervoor zorgt dat de lens niet netjes in het midden blijft zitten, maar omhoog schuift. Hij vermoedt dat een derde paar lenzen dit probleem niet kan verhelpen.

Zo’n 80 procent van de klanten mag dan positieve ervaringen hebben met nachtlenzen, voor mij blijft scherp zien zonder bril of lenzen voorlopig nog een droom.

www.nachtlenzen.nl

Feiten en cijfers

• Circa 25.000 Nederlanders dragen nachtlenzen. Ze zijn vooral populair onder tieners en sporters.

• Kosten: zo’n 350 euro per jaar, zonder vloeistof. Nachtlenzen worden elk jaar vervangen.

• Hoe iemand het gevoel van de lenzen ervaart, wisselt. De een doet ze in en leest nog een boek. De ander doet ze op de rand van het bed in en doet direct z’n ogen dicht.

• Mensen met een multifocale bril kunnen nachtlenzen dragen, maar moeten daarnaast een aparte leesbril gebruiken.