De landelijke kerkvergadering kwam donderdag in een extra vergadering bijeen in Lunteren om zich uit te spreken over een pakket wijzigingsvoorstellen van de Protestantse Kerkorde (PKO). De afgelopen maanden heeft het generaal college voor de kerkorde zich gebogen over tal van aanbevelingen van een evaluatiecommissie. Daaruit kwam een rapport met wijzigingsvoorstellen dat de synode gisteren besprak.

De ingrijpendste wijzigingsvoorstellen van het kerkorde­college betreffen het afslanken van de generale synode, die nu 158 leden telt, het afschaffen van de algemene classicale vergaderingen (acv’s) en het oprekken van de maximale termijn die ambtsdragers in kerkenraden mogen dienen tot twaalf jaar. Ook mogen ambtsdragers straks vijf in plaats van vier jaar lid zijn van de synode.

De synodeleden konden donderdag door middel van moties en amendementen wijzigingen indienen op de voorstellen van het generaal college voor de kerkorde. Zo werd een voorstel om de algemene classicale vergadering te vervangen door een nieuw in het leven te roepen classicaal regionaal overlegorgaan dankzij een tegenvoorstel van ouderling G. G. van Dijk (Delfshaven) weggestemd. De algemene classicale vergaderingen worden wel afgeschaft, maar de taken van dat orgaan worden overgenomen door de kleine synode.

Ook was er een voorstel van ouderling Van Dijk om het aantal synodeleden niet terug te brengen naar 84, maar naar 100. Hiertoe zou het aantal classes van 75 bij voorkeur verminderd moeten worden tot 50, omdat hij wel voorstelde in principe twee afgevaardigden per classis af te vaardigen naar de synode. Voor het geval er meer dan 50 classes zijn, stelde hij voor om te kijken naar de omvang van de classes. Een grote classis zou dan twee leden mogen afvaardigen naar de generale synode en een kleinere classis één. De synode verwierp dit voorstel tijdens de stemming echter.

Ook ouderling-kerkrentmeester J. P. Karstens (Leiden) stelde voor om bij het afvaardigen van ambtsdragers naar de synode te kijken naar het aantal kerkleden van een desbetreffende classis. Nu vaardigen kleine en grote classes hetzelfde aantal ambtsdragers af.

Scriba dr. A. J. Plaisier zei donderdag het nu niet de tijd te vinden om te besluiten tot een classicale herindeling. Wel zei hij te kunnen begrijpen dat er in de synode bezwaren leven tegen het feit dat grote en kleine classes evenveel ambtsdragers mogen afvaardigen naar de synode. „Daarom stel ik voor dat we nu in principe besluiten het aantal afgevaardigden terug te brengen van twee naar één per classis. Tegelijk zegt het synodebestuur toe in april met een notitie te komen waarin we nog eens goed kijken naar mogelijkheden om het grondvlak op de synode evenwichtiger te vertegenwoordigen”, aldus dr. Plaisier. Hij gaf aan dat ook hem nu nog niet precies helder is hoe dat zou kunnen. „Er is hier wel een aantal mogelijkheden genoemd. Je kunt grote classes splitsen en kleinere samenvoegen. Maar je kunt ook besluiten tot het aanwijzen van een aantal classes dat meer dan één ambtsdrager mag afvaardigen.”

Overigens biedt de Protestantse Kerkorde ook nu al die mogelijkheid. Deze bepaling was bedoeld om te voorkomen dat er na de kerkvereniging te weinig hervormden of gereformeerden zouden worden afgevaardigd naar de synode omdat veel gemeenten gefuseerd zouden zijn tot protestantse gemeenten. Er is van deze bepaling echter nooit gebruikgemaakt.

De protestantse synode besloot gisteren over wijzigingsvoorstellen in de ordinanties 1 tot en met 5. Die worden nu naar de 75 classes gestuurd voor consideratie, waarna de synode in april 2011 in tweede lezing over de kerkordewijzigingen moet besluiten.

Volgend jaar komt het generaal college voor de kerkorde op een extra synodevergadering in september met de voorgestelde wijzigingen voor de ordinanties 6 tot en met 10. Het is de planning dat de hele revisie van de kerkorde dan in april 2012 afgerond kan worden.