Er bestaat een website waarop mensen kunnen klagen over de overlast die ze ondervinden van hun buren. Na het lezen van enkele berichten op zo’n site blijft 
er maar één conclusie over: beter een goede buur dan een verre vriend. Dit principe geldt overigens niet alleen in de wijken en buurten van Nederland, maar gaat ook op in de internationale politiek. Ook daar kunnen landen geconfronteerd worden met overlast, intimidatie of zelfs geweld van een buurland.

In de pers is er veel aandacht voor de zeer grove en antisemitische uitlatingen van de Iraanse president Ahmadinejad en zijn tomeloze ijver om –tegen alle westerse druk in– een kernwapen in handen te krijgen. En die aandacht is terecht. Dit zijn echter niet de enige punten van zorg. Eigenlijk lopen alle staten rondom Iran, met uitzondering van Turkije, tegen de retoriek en de intimidatie van buurman Iran aan.

Neem Afghanistan, een land waar de internationale gemeenschap alles in het werk stelt om een stabiele en vreedzame democratie te vestigen. En wat doet buurland Iran? Met de lippen wordt de regering van president Karzai gesteund, maar in de praktijk doet Teheran er alles aan om de situatie in Afghanistan te destabiliseren. In de eerste plaats door wapenleveranties aan de taliban, maar ook door het promoten van Iraanse politieke en ideologische doelen.

Teheran maakt daarbij gebruik van het Imam Khomeini Relief Center. Deze organisatie doet zich voor als een liefdadigheidsinstelling; ze biedt medische hulp en distribueert voedsel. Dit is de ene kant van de medaille. De andere kant is die van felle antiwesterse propaganda die met deze hulp gepaard gaat. Het centrum organiseert bijvoorbeeld ‘spontane’ solidariteitsacties met het Palestijnse volk. Afghaanse kinderen ontvangen daarbij geld van het centrum, dat zij vervolgens mogen doneren aan Palestijnse kinderen.

Bovendien worden de doelen van de Iraanse revolutie geëxporteerd naar Afghanistan. Op de herdenkingsdag van de revolutie van 1979 sponsort de Iraanse ambassade in Kabul een wedstrijd waarbij de ontvangers van Iraanse hulp worden getoetst op hun kennis over de revolutie en het gedachtegoed van ayatollah Khomeini.

Ook de landen in Centraal-Azië ondervinden overlast van buurland Iran. Teheran gebruikt de Revolutionaire Garde om in staten als Oezbekistan en Tadzjikistan sjiitische groeperingen te steunen die bepaald niet positief staan tegenover de regeringen in die landen. Vooral in het zuiden van Tadzjikistan is er een generatie jonge moslimtheologen die haar opleiding genoten heeft aan sjiitische centra in Iran.

Ook de golfstaten zijn zeer bezorgd over de ontwikkelingen in Iran en de invloed daarvan in eigen land. In het licht van de claim van Iran op Bahrein als Iraanse provincie en het feit dat dit land in meerderheid sjiitisch is, is deze bezorgdheid goed voorstelbaar. Saudi-Arabië heeft regio’s in het noordoosten met een sjiitische meerderheid en is bevreesd dat Iran ook deze minderheden zal instrumentaliseren. Waarom zou Iran zich in hun land beter gedragen dan in Israël en Libanon, waar Teheran Hamas en Hezbollah inzet om de Iraanse agenda te realiseren?

Hier ligt een taak voor de Europese Unie. Zij moet de handschoen in deze regio oppakken. Wij adviseren de Europese Raad en de Europese Commissie het volgende:

1. Geef op kritische wijze steun aan de regeringen in Afghanistan en Centraal-Azië en stel Europese belangen in dit gebied veilig; niet in de laatste plaats op het gebied van olie- en gasleveranties.

2. Geef in samenwerking met 
de Verenigde Staten veiligheids­garanties aan Israël, maar evenzeer aan de golfstaten. Stop het Iraanse nucleaire programma, juist ook omdat er anders een ware nucleaire wapenwedloop in de regio gestart wordt.

3. Pak alle terroristische organisaties die door Iran gebruikt worden om de stabiliteit in derde landen te verstoren keihard aan. Neem daarnaast een meer assertieve houding aan tegenover Iraanse organisaties die de ideologische agenda van Iran willen exporteren.

4. Voer meer Europese druk uit op het enige buurland van Iran dat goede betrekkingen met Teheran onderhoudt, toetredingskandidaat Turkije. Ankara moet onvoorwaardelijk de antinucleaire lijn van Europa tegenover Iran volgen.

De toenemende bemoeienis van president Ahmadinejad met het buitenlands beleid van Iran, die ten koste gaat van de invloed van geestelijk leider Khamenei, het Iraanse parlement en zijn eigen minister van Buitenlandse Zaken, vergroot de urgentie van een krachtige en gezamenlijke reactie van de Europese instellingen alleen maar.

De auteurs zijn Europarlementariër en beleidsmedewerker bij de Eurofractie SGP en werken aan een resolutie van het Europees Parlement over de betrekkingen met Iran.