De onafhankelijkheid van de rechterlijke macht is een groot goed. Vandaar dat de wenkbrauwen gefronst werden toen minister Remkes openlijk verklaarde dat hij de straf die Volkert van der G. van de Amsterdamse rechtbank kreeg toebedeeld, beslist te laag vond.Maar ook rechters kunnen hun boekje te buiten gaan. Zo veroorzaakte het nogal wat ophef toen de president van de Maastrichtse rechtbank, Lampe, eind vorige week in de Volkskrant pleitte voor de legalisering van drugs, te beginnen met softdrugs. Is het niet de taak van rechters om de wet toe te passen, in plaats dat ze zich mengen in gevoelige politieke discussies?

Nu valt niet te ontkennen dat het drugsgebruik de overheid voor grote problemen stelt. Politie en justitie worden daar aan de lopende band mee geconfronteerd. Ten aanzien van softdrugs hangt het overheidsbeleid ook van inconsequenties aan elkaar. De verkoop van softdrugs in coffeeshops wordt gedoogd, maar de exploitanten van deze coffeeshops kunnen hun inkopen alleen in het illegale circuit doen. Hoe valt dat uit te leggen?

Er is veel aan drugs gerelateerde criminaliteit. Ongeveer de helft van alle vrijheidsstraffen die jaarlijks in ons land worden uitgedeeld, hebben betrekking op drugsgebruikers. Conflicten in de drugswereld leiden ook nogal eens tot moord en doodslag. Er staan daar immers grote bedragen op het spel.

Maar lossen we die problemen op door softdrugs te legaliseren? De demissionaire minister van Justitie, Donner, wierp zich gisteren uitdrukkelijk op als tegenstander van deze gedachte. Hij wilde niet ontkennen dat het grote aantal drugszaken leidt tot stagnatie bij de rechterlijke macht. Daarom moest er onder het nieuwe kabinet meer geld komen voor justitie. Maar het grote aantal diefstallen is ook geen reden om diefstal te legaliseren, aldus minister Donner.

Het vrijgeven van softdrugs, zodat die straks bij wijze van spreken in de supermarkt te koop zijn, zal ongetwijfeld leiden tot een toename van het gebruik en van het aantal gebruikers. Dat vrije aanbod werkt immers drempelverlagend. Daarbij komt dat bij legalisering de prijzen zullen dalen.

Willen we daar onze jongeren aan blootstellen? De negatieve effecten van softdrugs zijn immers niet gering en een deel van de gebruikers stapt na verloop van tijd over op de zwaardere drugs, die in nog sterkere mate verslavend en slopend zijn.

Daarbij komt dat Nederland door zijn gedoogbeleid ten aanzien van softdrugs nu al uit de pas loopt ten opzichte van andere landen. Bij een officiële legalisatie zal dat nog veel sterker het geval zijn. Ook dat is een reden om die kant niet uit te gaan.

Overigens zit men ook elders ter wereld met het probleem van de moeizame drugsbestrijding. De mogelijkheden die de overheid ter beschikking staan om de rechtsregels te handhaven en het menselijk gedrag bij te sturen, zijn nu eenmaal niet onbeperkt. Soms kunnen verbodsbepalingen die op zich terecht zijn, zo veel averechtse effecten hebben dat het middel erger is dan de kwaal.

Maar we moeten ook niet te gauw het hoofd in de schoot leggen. Verboden die maar gebrekkig afgedwongen kunnen worden, kunnen toch van grote waarde zijn.