SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome) deed eind vorig jaar van zich spreken in de Chinese provincie Guangdong. Daar heeft de ziekte tot nu de meeste mensenlevens geëist. De economische gevolgen van SARS kunnen binnen de perken blijven als de ziekte binnen enkele maanden onder controle is. Als dat een halfjaar of langer gaat duren, kan volgens deskundigen „een ernstige situatie” ontstaan. Vooral de Aziatische luchtvaart, die het toch al moeilijk heeft, kan het zwaar krijgen.

Economisch gezien vallen de grootste klappen tot nu toe in Hongkong en Singapore, gebieden die het vooral moeten hebben van het toerisme en de detailhandel. Uit cijfers van de detailhandelsorganisatie Hong Kong Retail Management Association blijkt dat winkeliers in het gebied hun omzet met de helft hebben zien dalen sinds de zieke om zich heen greep. De hotelbezetting is met 12 tot 20 procent teruggelopen. Singapore verwacht door SARS dit jaar een lagere economische groei.

Anders is de situatie in Guangdong, dat in economisch opzicht weliswaar kleiner is dan Hongkong, maar wel de gangmaker is van het veel grotere China. De provincie gaat tot nu toe economisch niet erg gebukt onder de ziekte. Uit recente cijfers blijkt dat de export vanuit het gebied in het eerste kwartaal van dit jaar met 13,2 procent toenam ten opzichte van de dezelfde periode van 2002. Die export was goed voor 30,5 miljard dollar.

Een andere indicator dat de gevolgen mee lijken te vallen, is de belangstelling voor een grote handelsbeurs in Guangzhou, de hoofdstad van Guangdong. De zogeheten Canton-fair moest enkele dagen geleden even op gang komen met minder bezoekers dan normaal, maar inmiddels is hun aantal weer op het normale peil, zo zegt een directbetrokkene. Inkopers uit bijvoorbeeld het Midden-Oosten en Hongkong slaan de beurs liever niet over.

De situatie kan echter veranderen als SARS over een halfjaar nog steeds niet onder controle is. Over de aard van de ziekte is intussen wel meer bekend, maar een medicijn is er nog niet. Verwacht wordt dat de Wereldgezondheidsorganisatie van de Verenigde Naties (WHO) deze week met een strenger reisadvies komt voor de regio.

Een groot probleem bij de bestrijding van de ziekte is van politieke aard. De autoriteiten in Peking mogen dan recentelijk hun leven hebben gebeterd en meer openheid betrachten over SARS, de lokale autoriteiten in Guangdong doen dat bepaald niet. „Als iemand op straat crepeert, is dat niet een probleem van de leiders”, vat een kenner van de Chinese economie het probleem samen. Dat lokale autoriteiten de orders uit het verre Peking niet altijd opvolgen is bekend, maar die in Guangdong staan erom berucht.

Zolang Guangdong zijn armen over elkaar houdt, is het bestrijden van SARS in Hongkong in wezen onbegonnen werk. De twee gebieden onderhouden nauwe economische contacten. Veel investeringen in Guangdong komen van de zuidelijke buur. Het grootste deel van het vervoer in Guangdong gaat van en naar Hongkong. Als Hongkong erin slaagt de zaak onder controle te krijgen, kan dat door laksheid van de autoriteiten in Guangdong snel teniet worden gedaan.

Ook ondernemers zullen zich achter de oren gaan krabben. De gewone burger mag dan bang zijn, zakenlieden zijn dat ook. Onder de huidige omstandigheden kunnen bedrijven die een handelsrelatie hebben met China ervoor kiezen een keertje weg te blijven en terug te komen als SARS onder controle is. „Via internet kun je ook makkelijk een dealtje sluiten”, zegt een betrokkene. Anders wordt dat als buitenlanders hun eigen kantoor in China niet meer veilig achten.

De economische gevolgen van SARS hangen dus mede af van de beleidsmakers. De autoriteiten van Guangdong zullen iets aan het probleem moeten doen, maar de kans dat dat gebeurt is niet groot. Deskundigen sluiten niet uit dat de leiding van Guangdong na de burgemeester van Peking de volgende is die het veld zal moeten ruimen.