Dat denkt onderzoeker Thijs Jansen van de School voor Politiek en Bestuur van de Universiteit van Tilburg. „Er wordt op dit moment een spel gespeeld, dat de beste pokerspeler gaat winnen. Ik denk dat er nu een rechts kabinet zal gaan komen, dat er alles aan is gelegen om de burgers niet heel snel opnieuw naar de stembus te sturen. Mocht het toch niet gaan lukken en er moeten nieuwe verkiezingen komen, dan zal de opkomst desastreus laag zijn en de uitslag dramatisch voor VVD en CDA.”

Het Tilburgse onderzoeksinstituut volgt sinds kort in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken tot 2013 hoe het in Nederland is gesteld met de geloofwaardigheid van politiek en bestuur en de reactie van burgers daarop. „We maken deze dagen het volgende hoofdstuk mee van het al jaren dalende vertrouwen in de politiek”, zegt Jansen. „Burgers willen al vijftien jaar dat er fundamenteel iets verandert, maar de gevestigde partijen slagen er maar niet in dat tot stand te brengen. Eerder sprong de SP in dat gat en nu vervult de PVV van Wilders die rol.”

„Wilders belichaamt de dagelijkse realiteit van mensen. Het is niet zo dat ze allemaal racistisch zijn, maar er heerst wel veel onvrede en onzekerheid. Niet alleen over integratie, maar ook bijvoorbeeld over werkomstandigheden en de zorg. Dat kanaliseert zich in een gemeenschappelijke zondebok, die Wilders aanwijst. De burgers hebben genoeg van vage beloftes en onzichtbare politici zoals Balkenende in zijn laatste periode”, meent de onderzoeker. „Daarom blijft Verhagen ook in gesprek met Wilders: hij wil laten zien dat het CDA heus wel serieus luistert naar de Wildersstemmers.”

Onderzoeker Jansen heeft een advies voor de traditionele partijen: „Gebruik duidelijke taal, geen economisch of juridisch jargon. Doe wat je belooft. Laat zien dat politiek en burgers samen resultaat kunnen boeken. Doorbreek de voortdurende onvrede, die een uitweg zoekt en wantrouwen zaait.”