Hoge opkomst bij verkiezingen Zambia
De bevolking van Zambia is donderdag massaal naar de stembus gegaan om voor de derde keer in de 37-jarige geschiedenis van het land een president, een parlement en gemeenteraden te kiezen. Een duidelijke favoriet voor het presidentschap is er niet. Mogelijk zal de regeringspartij MMD echter de meerderheid in het parlement verliezen.
Aan de presidentsverkiezing doen elf kandidaten mee, onder wie zakenmensen, ex-generaals en een televisiedominee. De advocaat Levy Mwanawasa, door president Frederick Chiluba aangewezen als zijn opvolger, maakt een kans. Hij trad in 1994 af als vice-president omdat de toenmalige regering corruptie binnen de eigen gelederen negeerde. Een andere kanshebber is de voormalige generaal Christon Tembo, die partijvoorzitter is van het Forum voor Democratie en Ontwikkeling. Ook Tilyenje Kaunda staat kandidaat. Zijn vader Kenneth Kaunda was van 1964 tot 1991 president van Zambia.
Sommige waarnemers denken dat Chiluba de verkiezingsdag met opzet op de tweede dag na kerst en midden in het regenseizoen heeft gepland om de overwinning voor Mwanawasa gemakkelijker te maken. Een lage opkomst en het grote aantal presidentskandidaten zouden in zijn voordeel werken. Anders dan verwacht was de opkomst echter zo hoog, dat de stembureaus langer open moesten blijven om alle kiezers hun stem te kunnen laten uitbrengen. De eerste uitslagen worden daardoor niet voor vandaag verwacht. De einduitslag kan dagen op zich laten wachten.
In de hoofdstad Lusaka spraken kiezers zich uit voor een wisseling van de wacht. „Het wordt tijd dat de gewone Zambianen het lot van de natie in eigen handen nemen”, aldus de handelaar Patu Nyalugwe. Het grote aantal presidentskandidaten heeft volgens hem het voordeel dat de nieuwe president niet automatisch de steun van het parlement zal krijgen.
Chiluba zag na tien jaar presidentschap af van het afdwingen van een derde termijn. Dat deed hij echter pas na massale demonstraties en het vertrek van verscheidene populaire politici uit zijn partij. Hij voerde wel campagne in de staatsmedia voor Mwanawasa.
Verwacht wordt dat de MMD, de Beweging voor Meerpartijendemocratie van Chiluba, de meerderheid in het parlement zal verliezen. De hoge werkloosheid in het land, voedseltekorten en corruptie hebben de partij grote schade toegebracht. De partij beschikt over 127 van de 159 parlementszetels.