Kamermeerderheid: Rutte alleen aan het werk
DEN HAAG (ANP) – Een Kamermeerderheid van VVD, PVV en CDA heeft koningin Beatrix geadviseerd dat zij VVD-leider Mark Rutte vraagt om alleen een proeve van een regeerakkoord te gaan schrijven. Dat bleek maandagavond na bezoeken van Mark Rutte (VVD), Geert Wilders (PVV) en Maxime Verhagen aan het staatshoofd. PvdA-leider Job Cohen adviseerde de koningin om Rutte én hemzelf te vragen samen een akkoord te gaan schrijven.
VVD, PVV en CDA houden daarmee nadrukkelijk de mogelijkheid open dat er toch een rechtse samenwerking komt, waar de onderhandelingen over een rechts minderheidskabinet van VVD en CDA, gedoogd door de PVV, afgelopen vrijdag nog strandden. Rutte kan een tekst schrijven die alleen voor de rechtse partijen interessant is om zich bij aan te sluiten. De SGP heeft zich eerder ook al geïnteresseerd getoond in gedoogsteun aan een rechts kabinet.
Rutte gaf maandag aan dat Geert Wilders wat hem betreft de sleutel in handen heeft voor een rechtse samenwerking. Rutte sluit niet uit dat de formatie verder gaat waar die vrijdag gestopt is. Verhagen noemde vier mogelijkheden voor een coalitie, waaronder het minderheidskabinet met gedoogsteun. Wat Verhagen betreft benoemt koningin Beatrix Rutte nu tot informateur.
De gesprekken over rechtse samenwerking flopten afgelopen vrijdag toen Wilders na dagen van onrust in de CDA-fractie geen vertrouwen meer had in het CDA. De belangrijkste veroorzaker van de strijd in het CDA, Kamerlid en demissionair minister Ab Klink, stapte maandag onverwacht uit de Tweede Kamer. Verhagen beaamde later dat er „zeker wat veranderd is door het vertrek van de heer Klink”. Klink wordt opgevolgd door Raymond Knops, die zich volgens Verhagen volledig kan herkennen in de lijn die tot nog toe door de fractie is uitgezet.
Klink blijft wel lid van het CDA en tot een nieuw kabinet ook demissionair minister van Volksgezondheid. „Na alle gebeurtenissen van de afgelopen week is er voor mij een onwerkbare situatie binnen de CDA-fractie ontstaan. De basis voor samenwerking - vertrouwen - is aangetast. Daardoor kan ik niet meer met voldoende overtuigingskracht binnen de fractie opereren. En dat gaat ten koste van mijn geloofwaardigheid”, stelde Klink in een verklaring.
Klinks opstappen kwam voor de fractie als een grote verrassing. Verhagen zei het jammer te vinden dat Klink zich genoodzaakt zag om dit te besluiten. Volgens hem is er geen sprake van dat Klinks vertrek is afgedwongen door de CDA-top.
Partijvoorzitter Henk Bleker noemde het vertrek van Klink „doodzonde” en stelde dat de verslagenheid in de fractie „gigantisch” is. Anders dan Klink blijven Ad Koppejan en Kathleen Ferrier wel in de fractie. Ook Bleker sprak tegen dat binnen het CDA opgelucht adem wordt gehaald nu Klink weg is… „Wij wilden gewoon het allerliefste verder met Ab Klink. Punt.” Bleeker vindt het gespeculeer daarover onzinnig.
Geert Wilders liet weten kennis te nemen van het vertrek van Klink. „Zijn nog twee dissidenten over. We zullen bezien waar dit toe leidt”, aldus de PVV-leider.