Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft ruim 40 procent van de vrouwen last van vermoeidheid, slapeloosheid en hoofdpijn, tegenover 26 procent van de mannen. Een derde van de Nederlanders piekert elke dag, en driekwart van die groep is vrouw. Het gevolg is vaak chronische vermoeidheid.

Volgens Bot –begeleider in loopbaanontwikkeling, persoonlijke effectiviteit, leiderschap, coaching en cultuurontwikkeling– ligt het voor de hand dat de cijfers de komende jaren alleen maar zullen stijgen, omdat de politiek het aantal vrouwen op de arbeidsmarkt graag ziet toenemen en tegelijkertijd bezuinigt op de kinderopvang.

De rol die de vrouw zowel op het werk als thuis heeft, kan haar overbelasten. Doet de man thuis te weinig?

„Een vrouw heeft verantwoordelijkheid en zorgzaamheid op haar netvlies staan. Een vrouw komt thuis uit haar werk, ziet in één oogopslag wat er nog moet gebeuren en begint onmiddellijk. Een man komt thuis en heeft het gehad voor die dag. Hij ziet niet direct dat er nodig gestofzuigd moet worden, of dat een van de kinderen minder blij is dan normaal. Het is vaak geen onwil, maar het moet wel tegen hem gezegd worden. Als het paar een vrije dag heeft, zie je geregeld dat de vrouw alvast boodschappen gaat doen –zodat ze het zaterdag achterwege kan laten– en iets leuks met de kinderen plant. Ze vraagt zich niet af of ze daar wel zin in heeft. Een man wel. Die staat op en vraagt zichzelf af waar hij die dag zin in heeft.”

Hebben we de vermoeide heldinnen te danken aan een doorgeschoten emancipatiedrang?

„Het feminisme heeft er zeker aan meegewerkt. Meisjes gaan tegenwoordig massaal studeren. Ze willen op eigen benen kunnen staan en hebben talrijke andere ambities. De tijdgeest is er eentje van carrière maken, mooie spulletjes aanschaffen en vaak op vakantie willen. We willen heel veel en we moeten heel veel. Rust, aandacht en zorg schieten er dan bij in. We waarderen zorgtaken te weinig. Ook vrouwen zelf zijn vaak te weinig trots op wat ze allemaal doen. Ze zijn zich te veel met mannelijke waarden als daadkracht en resultaatgerichtheid gaan identificeren. Zo ontstaat een steeds grotere groep vermoeide en ontevreden vrouwen die, hoe hard ze ook hun best doen, achter zichzelf aan blijven lopen.”

Perfectionistisch

Bot wijst erop dat vrouwen bovendien de neiging hebben de oorzaken van hun vermoeidheidsklachten en onvrede bij zichzelf te zoeken, of dat ze te strenge, perfectionistische eisen aan zichzelf stellen. „Mannen zoeken de oorzaak van een probleem vaak buiten zichzelf en geven zichzelf minder snel op hun kop als dingen niet lekker lopen.”

Kunt u een voorbeeld geven van een vermoeide heldin uit uw praktijk?

„Ik begeleid een vrouw die achttien uur per week in de gehandicaptenzorg werkt en thuis drie kinderen heeft, van wie eentje met ADHD. Haar man zit op dit moment thuis met depressieve klachten. Op een bepaalde manier is de vrouw verbaasd dat ze moe is. Voor haar is de emotionele belasting enorm. Het kost haar moeite een avondje in de week voor zichzelf te regelen. Daar help ik haar bij. Om zichzelf niet onderaan haar actiepuntenlijstje te zetten en niet te luisteren naar haar schuldgevoel.”

vermoeideheldinnen.nl