Missie Belgische preformateur Di Rupo mislukt
BRUSSEL (ANP) – De missie van de Belgische preformateur Elio Di Rupo is vrijdagmiddag mislukt. Een ‘ultiem’ compromisvoorstel dat hij op tafel legde, bleek ontoereikend voor de Vlaams-nationalistische N-VA, sinds de verkiezingen van 13 juni de grootste partij in België, en voor CD&V (Vlaamse christendemocraten).
Di Rupo heeft zijn ontslag aangeboden aan koning Albert II. De vorst houdt dat voorlopig in beraad. Hij wil eerst consultaties plegen. Mogelijk benoemt hij een bemiddelaar om de gemoederen te laten bedaren.
De onderhandelingen onder leiding van Di Rupo gingen tussen de Vlaamse en Franstalige socialisten, christendemocraten en groenen en de N-VA. Inzet was een staatshervorming die Vlaanderen en Wallonië meer autonomie zou moeten geven. Dat is vooral een Vlaamse wens. Ook de splitsing van de tweetalige kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde (zoals de Vlamingen eisen) en meer geld voor het bestuur van Brussel (een voorwaarde van de Franstaligen) lagen op tafel.
De besprekingen, die bijna twee maanden hebben geduurd, liepen de laatste weken zeer moeizaam. Di Rupo wilde er al tweemaal eerder de brui aan geven, maar telkens wist koning Albert hem te bewegen om door te gaan. De afgelopen dagen verslechterde de sfeer tussen de onderhandelaars zienderogen. Gesprekken onder vier ogen van Di Rupo en De Wever boden geen soelaas.
Tijdens een persconferentie toonde Di Rupo, een Franstalige socialist, zich vrijdagavond zeer teleurgesteld over de mislukking van zijn opdracht. Hij is er nog steeds van overtuigd dat een oplossing binnen handbereik lag. „We hebben een kans laten liggen.” Di Rupo wees, zonder namen te noemen, met de beschuldigende vinger naar N-VA en CD&V. Volgens hem zouden de voorstellen die deze Vlaamse partijen wilden doordrukken, leiden tot een verarming van Wallonië en Brussel. Di Rupo was tot dusver de beoogde nieuwe premier. Hij zou de eerste niet-Vlaming zijn in deze rol sinds de jaren ‘70.
Ook N-VA-leider Bart De Wever betreurt het stuklopen van de onderhandelingen. Volgens hem dragen alle partijen aan tafel daarvoor verantwoordelijkheid. Het ultieme voorstel van Di Rupo was voor hem echter onvoldoende. Het week „op enkel cosmetische ingrepen na” niet af van vorige voorstellen.
In Franstalige kring wordt nu geopperd De Wever de formatie te laten leiden. Mogelijk zouden dan enkele linkse partijen aan tafel vervangen kunnen worden door de Vlaamse en Franstalige liberalen. Die staan ideologisch dichter bij de centrumrechtse N-VA, maar tonen doorgaans weinig soepelheid in taalkwesties. De Vlaamse liberalen brachten in april het kabinet-Leterme ten val na geruzie over Brussel-Halle-Vilvoorde. Hun Franstalige geestverwanten onderhouden een nauwe band met de FDF, een partijtje dat fanatiek strijdt voor de belangen van de Franstaligen in en rond Brussel.