Uit de onderzoeken blijkt dat de controles van meerdere kantoren van de vier tekort zijn geschoten. De toezichthouder richtte zich met de onderzoeken op de sectoren bouw/vastgoed, automotive en de publieke sector. ,De conclusie van de AFM is dat er een fundamentele gedragsverandering nodig is om de kwaliteit van de accountantscontrole te verbeteren’’, aldus de toezichthouder.

De accountants zouden een ,onvoldoende professioneel-kritische instelling’’ hebben en de geldende normen bij het uitvoeren van controles onvoldoende toepassen. Daardoor komen fouten of fraude mogelijk niet aan het licht.

De betreffende kantoren moeten van de AFM een uitgebreide interne analyse maken van de oorzaken van de tekortkomingen en passende maatregelen nemen. De toezichthouder is van plan om ‘formele handhavingsmaatregelen’ te nemen tegen een of meer van de vier grote kantoren. Die kunnen onder meer zijn een aanwijzing, last onder dwangsom of een bestuurlijke boete.

Ernst&Young laat in een reactie weten de verbeterpunten die van toepassing zijn al voor en tijdens het onderzoek onderkend te hebben en dat passende maatregelen genomen zijn. Het accountantskantoor tekent daarbij aan dat de AFM gelet op de geconstateerde tekortkomingen ,te zware bewoordingen heeft gekozen.’’

Ook Deloitte en KPMG zeggen passende maatregelen genomen te hebben. PricewaterhouseCoopers laat weten dat de AFM geen handhavingsmaatregelen heeft opgelegd of gaat opleggen.

De Nivra, de branchevereniging van accountants, noemt de kritiek van de AFM suggestief. ,De suggestie die in het rapport van de AFM gewekt wordt, is dat 60 procent van de accountantsverklaringen in Nederland ten onrechte wordt afgegeven. Maar in geen van de gevallen is een accountantsverklaring ten onrechte verstrekt’’, aldus Nivra-voorzitter Ruud Dekkers.

De AFM heeft de accountants nog steeds op de korrel. In de tweede helft van dit jaar en in 2011 worden de onderzoeken bij de grote accountants voortgezet. De toezichthouder waarschuwde vorig jaar ook al dat de grote accountants steken hebben laten vallen. Het ging toen om onderzoeken naar de controles van de boeken van Nederlandse financiële instellingen.