„Turkije gebruikt chemische wapens”
ANKARA – Het Duitse blad Der Spiegel kwam vorige week als eerste met het bericht naar buiten. Organisaties van mensenrechten menen thans harde bewijzen in handen te hebben dat het Turkse leger chemische wapens gebruikt in zijn strijd tegen Koerdische rebellen in het oosten van Anatolië.
Het Turkse leger zelf zwijgt in alle talen en de Turkse minister-president Tayyip Erdogan reageert furieus en noemt de beschuldigingen PKK-propaganda.
Bewoners van dorpen in Anatolië, het grote schiereiland waar Turkije op ligt, spreken reeds jaren over mysterieuze sterfgevallen en vreemd uitziende lichamen. Op basis van hun getuigenissen hebben mensenrechtenorganisaties het Turkse leger al eerder beschuldigd van het inzetten van chemische wapens naar analogie van Saddam Hussein, die in 1988 gifgas gebruikte tijdens een aanval op Halabja. Dat resulteerde toen in de dood van 5000 Koerden.
De beschuldigingen richting Turkije konden echter moeilijk worden onderbouwd. Het Turkse leger nam de lichamen steeds mee ter autopsie en de resultaten ervan werden geheim gehouden. Turkse mensenrechtenorganisaties overhandigden echter in mei aan een delegatie van Duitse politici 31 foto’s van acht Koerden die op 8 september 2009 om het leven kwamen. Het zijn foto’s van de gruwelijk verminkte lichamen van zes mannen en twee vrouwen tussen de 19 en 33 jaar. Op deze bewuste 8e september kreeg het Turkse leger een melding dat PKK-strijders in Cukurca een Turkse soldaat hadden gedood. Het Turkse leger startte onmiddellijk een enorme klopjacht, waarbij tientallen helikopters werden ingezet. De Koerdische PKK heeft naar eigen zeggen zo’n 7000 gewapende strijders in deze regio en Cukurca is sinds dertig jaar het toneel van een verbitterde strijd tussen de PKK en het Turkse leger.
Acht PKK-strijders hadden een schuilplaats gevonden in een grot in dit bergachtige gebied. Vanuit helikopters werd er op de grot gevuurd. Na korte tijd haalden Turkse soldaten de acht lichamen uit de grot. Die werden vervolgens in gele plastic zakken meegenomen.
Het Universiteitsziekenhuis in Hamburg-Eppendorf heeft de afgelopen maanden de foto’s nauwkeurig onderzocht. Volgens het ziekenhuis waren de lichamen gruwelijk verminkt en „nauwelijks herkenbaar als menselijke wezens.” Lever, darmen en andere organen bevonden zich buiten het lichaam en de lichamen vertoonden merkwaardige huidaandoeningen. Het ziekenhuis concludeerde dat gezien de toestand van de lichamen niet uitgesloten is dat er chemische substanties zijn gebruikt.
Sinds eind 2009 heeft de Turkse regering haar strijd tegen de PKK opgevoerd. December 2009 werd de pro-Koerdische DTP verboden en sindsdien zijn er meer dan 1000 leden van deze partij gearresteerd. Als reactie hierop zegde de PKK de afgekondigde wapenstilstand met de Turkse regering op. Alleen al de afgelopen maanden zijn er tijdens confrontaties 450 doden gevallen.
Sinds enkele dagen worden in hetzelfde ziekenhuis in Hamburg nieuwe foto’s onderzocht van zes Koerden die enkele weken geleden gedood werden in Sirnak. De lichamen vertonen eveneens vreemde verminkingen.
Duitse politici van uiterst links tot rechts eisen thans verklaringen van de Turkse regering. Claudia Roth van De Groenen stelt dat de foto’s zo spectaculair zijn dat Turkije niet langer kan zwijgen. Haar partijgenoot Jan van Aken houdt zich reeds jaren met deze problematiek bezig. In 2004 kreeg hij een directorium in handen van de toenmalige Turkse legercommandant Necdet Öztorun. Hierin wordt op twee plaatsen vermeld dat het inzetten van gifgas en giftige insecten tegen de PKK is toegestaan.
Duitse politici eisen thans van hun minister van Buitenlandse Zaken Westerwelle dat hij de Organisation for Prohibition of Chemical Weapons (OPCW) in Den Haag verzoekt in deze affaire een onderzoek te starten.