Frankrijk, Groot-Brittannië, Spanje en Duitsland willen dat de conventie, waarin wordt nagedacht over de structuren van de EU als die straks 25 leden zal hebben, afziet van het roulerend voorzitterschap van de Unie. In plaats van elk halfjaar een andere lidstaat als voorzitter willen de grote landen een president. Die moet worden aangewezen door de regeringsleiders en is geen verantwoording verschuldigd aan het Europees Parlement.

Nederland is fel tegen. In twee landelijke dagbladen noemt staatssecretaris Nicolaï het idee een „dreigende machtsgreep van de grote landen”, die het evenwicht tussen de Europese instellingen zal verstoren. „Je creëert een nieuwe instelling die onvermijdelijk een instrument wordt in de handen van de grote landen”, aldus de bewindsman. „Een machtige functionaris zonder enige democratische controle, dat moeten we niet willen.”

Een vergelijkbaar geluid liet de Nederlandse regeringsvertegenwoordiger in de conventie, oud-staatssecretaris De Vries, dinsdag horen tijdens een ontmoeting met journalisten in Den Haag. Enigszins dreigend zei hij dat beslist nog niet vaststaat dat de conventie een succes wordt. „Er is niets akkoord voordat alles akkoord is en er liggen nog geen voorstellen over het voorzitterschap van de EU.” Van conventie-voorzitter Giscard d’ Estaing verwacht De Vries dat hij rekening houdt met de gevoelens van de kleinere landen.

Giscard d’ Estaing was dinsdag aanwezig bij de feestelijke ratificatie van het EU-uitbreidingsverdrag in Athene. Gevreesd wordt dat hij daar overeenkomsten sluit met de grote landen. Tegen wil en dank is Nederland, samen met België, de leider geworden van het verzet van de kleinere landen. Ze organiseerden vanmorgen een ontbijtsessie met de tegenstanders van een EU-president.