Jarenlang verzorgde prof. Adjémian zijn zieke vrouw Laura; nu zijn de rollen omgekeerd. De theoloog, voormalig atheïst, kijkt echter terug op een rijk verleden. Dat verleden speelde zich af tussen Amerika en Frankrijk, zo mailt hij vanuit zijn rolstoel.

Christian Adjémian werd in Frankrijk geboren. Toen hij 6 was, emigreerde hij met zijn ouders naar de Verenigde Staten, om na vier jaar weer terug te keren naar Aix-en-Provence, waar zijn vader een bakkerszaak begon. Een jaar later vertrok de familie Adjémian opnieuw naar de Verenigde Staten – dit keer voorgoed.

De jonge Christian ontving zijn confirmatie in de Rooms-Katholieke Kerk. Al snel keerde hij deze echter de rug toe, „omdat de priesters en nonnen geen antwoord op mijn vragen konden geven.” Voortaan was het christendom voor hem niet meer dan een cultureel verschijnsel; zelf geloofde hij niet meer in God. „Ik bekeek kathedralen en glas-in-lood ramen. Dat was alles.”

In de jaren zeventig ging Adjémian linguïstiek (taalkunde) studeren in Seattle, de grootste stad van de Amerikaanse staat 
Washington. Daar ontmoette hij zijn toekomstige vrouw Laura. Beiden gaven Franse les.

In 1974 trouwden de twee, en in de zomer gingen ze naar Parijs. Daar volgde Adjémian een aantal colleges, maar in januari werd er gestaakt en kon hij niet verder.

In augustus van het jaar erop keerde hij samen met zijn vrouw terug naar Seattle, om te gaan werken aan een proefschrift. Na het voltooien hiervan werd hij aangenomen als docent linguïstiek aan de Universiteit van Ottawa, in Canada.

Geestelijke crisis

Na elf jaar docentschap veranderde er iets in zijn leven. „Ik was op sabbatical en belandde in een geestelijke crisis, waarvan ik niet wist wat ik ermee aan moest. Ik ging naar de psycholoog, die me aanraadde een spiritueel boek te lezen.”

Adjémian las een boek van een Indiase wijze, die op zijn beurt aanraadde een spiritueel leidsman op te zoeken. Daarop besloot hij de Evangeliën toch nog eens te proberen.

In deze periode ontmoette hij dr. Richard Ganz, voorganger van de Reformed Presbyterian Church (RPC) in Ottawa. „Mijn vrouw en ik raakten zeer geïnteresseerd in wat hij zei. Een preek over de bergrede raakte ons erg.”

Toen Adjémian, met al zijn kennis van taal, de Evangeliën las, raakte hij uiteindelijk overtuigd. „Jezus was of de Zoon van God, of dit moest allemaal verzonnen zijn. Zijn wonderen en Zijn leer overtuigden me uiteindelijk. Mijn vrouw volgde mij en in december werden we gedoopt, samen met onze twee kinderen.”

Adjémian ging door met lesgeven in Ottawa. Tot 1988, toen hij de universiteit inruilde voor een kerk in het Canadese plaatsje Perth, in Ontario, waar hij een nieuwe gemeente voor de RPC stichtte. „De Heere riep me tot Zijn dienst.”

Hij ging theologie studeren en volgde cursussen pastoraat aan 
Ottawa Theological Hall. Hier leerde hij veel van de Bijbel. „Ik leerde voor het eerst echt de Bijbel te begrijpen. Dat was heel bijzonder. Niemand dan alleen God had ooit het Evangelie bedacht kunnen hebben.”

Farel Instituut

Tien jaar lang, van 1999 tot 2009, was Adjémian predikant in het Amerikaanse Cambridge. In 2008 verzorgde hij twee lezingen rond Calvijn op het Colloque Biblique Francophone, de jaarlijkse conferentie voor gereformeerde predikanten en andere belangstellenden in zijn geboorteland Frankrijk. Deze lezingen (”Christ le Médiateur chez Calvin” en ”L’union en Christ chez Calvin”) zijn later gepubliceerd in de bundel ”L’Actualité de Jean Calvin 1509-2009” (uitg. L’Age d’Homme, Lausanne).

In 2009 verhuisde Adjémian met zijn gezin naar Montréal, in de Franstalige Canadese provincie Québec. Hier kon hij les gaan geven aan het Farel Instituut, als hoogleraar Bijbelwetenschappen. Dit gereformeerde theologisch seminarie wil staan in de lijn van de Heidelbergse Catechismus en de Westminster Confessie.

Het Farel Instituut (eigenlijk: Farel Faculté de Théologie Réformée) werkt samen met het rooms-katholieke Grand Séminaire in Montréal (GSM). „Dat wil zeggen: zij respecteren ons curriculum en ons onderwijs. Voor Farel is dit de manier om accreditatie bij de overheid te krijgen, zodat onze studenten beurzen kunnen ontvangen.”

Lange tijd verzorgde Adjémian zijn zieke vrouw Laura. Zij kreeg het chronisch vermoeidheidssyndroom toen hun jongste dochter twee jaar oud was. In 2006 werd ze genezen verklaard in een kliniek die precies één jaar in hun omgeving geopend zou zijn: net voldoende voor Laura om te herstellen.

In de zomer van 2009 openbaarde zich bij hemzelf een ernstige ziekte, ALS. „Ik realiseerde me dat mijn linkerbeen niet werkte zoals het moest. In september probeerde ik te gaan fietsen, maar mijn linkerbeen werkte niet. We gingen naar het ziekenhuis en troffen daar een team neurologen. Zij voerden tests uit.”

Op 30 november 2009 kreeg prof. dr. Christian Adjémian van de behandelend neuroloog, dr. Angela Genge, te horen dat hij ALS heeft. Deze ziekte tast de zenuwcellen aan die de spieren aansturen. Langzaam maar zeker vallen hierdoor steeds meer spieren uit, totdat na kortere of langere tijd ook de longen uitvallen.

Nog altijd is er geen geneesmiddel voor deze neuromusculaire aandoening voorhanden. Adjémian doet mee aan een onderzoek naar een nieuwe behandelmethode. Hij merkt echter dat hij, in zijn rolstoel, steeds afhankelijker wordt van anderen. „Vroeger deed ik alles met de kinderen, nu komen de kinderen heel vaak naar ons om te helpen. Vroeger hielp ik Laura, nu zij mij. De rollen zijn omgekeerd.”

Hoe ziet u de toekomst van het protestantisme in Frankrijk, uw vroegere thuisland?

„Frankrijk is sinds Lodewijk XIV (1638-1715) een protestantse ramp. Québec, in Canada, overigens niet minder. De eerste gouverneurs van ‘Nieuw Frankrijk’ waren hugenoten! De overgrote meerderheid van de inwoners van Québec heeft daar geen enkel besef meer van.

De Église Réformée du Québec in de hoofdstad Québec heeft niet zo lang geleden een tentoonstelling over de hugenoten ingericht. In februari vorig jaar vroegen ze mij te komen spreken over de Reformatie in Frankrijk en de Geloofsbelijdenis van La Rochelle te behandelen. Ik heb dat als iets moois ervaren.”

De in Montréal geboren filosoof Charles Taylor schreef een inmiddels gezaghebbend boek over de secularisatie van de westerse wereld, ”A Secular Age”. Hoe beoordeelt u dit?

„Ik heb alleen Taylors boek ”The Malaise of Modernity” heb gelezen, waarin hij uitvoerig ingaat op het thema authenticiteit. Ik moet zeggen dat dit me niet veel vertrouwen geeft. Het is me te nauw verbonden met ideeën uit het newage-gedachtegoed: doe je eigen ding, ontdek jezelf, breng jezelf tot ontplooiing. Dat gaat lijnrecht in tegen de Bijbelse notie dat de mens beelddrager van God is, bedoeld om Hém te eren.

Ik voel me thuis bij het antwoord op vraag 1 van de Heidelberger Catechismus – Wat is uw enige troost, beide in het leven en sterven? „C’est que dans la vie comme dans la mort, j’appartiens, corps et âme, non pas à moi-même, mais à Jésus-Christ, mon fidèle Sauveur.” In het Nederlands: „Dat ik met lichaam en ziel, beide in het leven en sterven, niet mijn, maar mijns getrouwen Zaligmakers Jezus Christus eigen ben.”

www.caringbridge.org/visit/christianadjemian1