Wat zich in Duisburg tijdens het dancefeest heeft afgespeeld, is niet in woorden te vatten. De afgelopen dagen waren er in de media de verhalen van feestgangers die het nog wél na konden vertellen. De destructieve kracht van een mensenmassa in paniek is onbeschrijflijk.

Het zwartepieten is in Duisburg inmiddels in volle gang. Na de eerste verdoving kwam de woede. Die richt zich in de eerste plaats op de burgemeester van Duisburg, Adolf Sauerland. De massa eist zijn onmiddellijke aftreden omdat Sauerland, direct of indirect, schuldig zou zijn aan de ramp. Hij had nooit toestemming mogen geven voor een feest waarbij zo veel honderdduizenden mensen aanwezig zouden zijn terwijl de veiligheid van al die mensen onmogelijk kon worden gegarandeerd. Organisatoren van massabijeenkomsten in Nederland spreken er intussen hun ongeloof over uit dat hulpdiensten geen eigen toegang tot het terrein hadden, maar zich door de massa heen moesten worstelen.

Evenals de organisator van de Love Parade, Rainer Schaller, ontbrak ook burgemeester Sauerland zaterdag bij de herdenking. Officieel omdat hij niet wilde provoceren. Maar ook zal een rol hebben gespeeld dat zijn veiligheid niet te garanderen was. De burgemeester wil van aftreden vooralsnog niets weten. Hij wil een onderzoek afwachten waarin zijn schuld moet worden aangetoond.

Formeel is daar wat voor te zeggen en kan het zelfs nog van karakter getuigen om niet, voordat er onderzoek is gedaan, de aftocht te blazen. Toch is de beslissing van Sauerland niet verstandig. Na zo’n drama, met zo veel dodelijke slachtoffers, is de positie van de politiek hoofdverantwoordelijke voor de gang van zaken in de stad onhoudbaar geworden. Ook al zou hij inderdaad niet geweten hebben van de falende veiligheidsmaatregelen, dan nog blijft Sauerland bestuurlijk gezien eindverantwoordelijk. Hij doet er dan ook verstandig aan zijn ambtsketen af te leggen.

Tegelijk moet worden gezegd dat het zwartepieten ook kenmerken vertoont van verdringing. Want de bezoekers aan de Love Parade hadden immers ook een eigen verantwoordelijkheid. Zo is het onbestaanbaar dat er bezoekers waren die in de loop van de bewuste middag hoorden van de tragedie, maar toch doorgingen met feesten tot in de avond. Dat is een angstig teken van het grote egoïsme van veel mensen in onze tijd.

„De Love Parade werd een dodendans”, zei predikant Nikolaus Schneider zaterdag tijdens de herdenkingsdienst. Het dancefeest, waarin de lichaamscultus en het genot centraal staan, had echter al de kenmerken van een dodendans voordat er dodelijke slachtoffers vielen.

Dat maakt het drama des te aangrijpender.