De assemblee van de Lutherse Wereldfederatie (LWF) koos vorige week de Palestijnse bisschop Munib Yunan als haar nieuwe voorzitter. Yunan vertegenwoordigt zo’n 3000 christenen in Jordanië en de Palestijnse gebieden. Hij is een van de kopstukken in de lobby voor de oprichting van een Palestijnse staat, met het oostelijk deel van Jeruzalem als hoofdstad. Hij trekt de wereld over om aandacht te vragen voor „de onderdrukking van het Palestijnse volk” en roept de internationale gemeenschap op tot „een rechtvaardige oplossing voor het conflict in het Midden-Oosten.”

Met de benoeming van Yunan als voorzitter speelt de LWF een duidelijke kaart. De lutherse toon zal in de nabije toekomst nog anti-Israëlischer worden dat hij tot nu toe geweest is.

In zijn Statement aan de broeders en zusters in Palestina (2007) roept Yunan ertoe op „om Gods wil de illegale en immorele bezetting van Palestina te beëindigen.” Aangezien Israël zich in 2005 terugtrok uit Gaza, komt hier duidelijk Yunans agenda naar voren. In de brief dreigt hij dat het terrorisme alleen maar erger zal worden als de tweestatenoplossing met Jeruzalem als gedeelde hoofdstad niet wordt geïmplementeerd. In het Midden-Oosten wordt dit soort dreigementen uitgelegd als oproep tot haat en geweld.

Ook het feit dat de Iraanse president Ahmadinejad tot de vaste vriendenkring van Yunan behoort, spreekt niet in het voordeel van de laatste. Yunan trekt tevens regelmatig samen op in ‘vredesdemonstraties’ met de Palestijnse grootmoefti Taysir al-Tamimi, die opperrechter is van de shariarechtbank en zich beijvert om de sharia in te voeren in de Palestijnse gebieden.

Yunan is een van de opstellers van het Kairosdocument, dat eind vorig jaar nog werd afgewezen door de Protestantse Kerk in Nederland, waaronder de Nederlandse lutheranen vallen. In dat pamflet doet Yunan zijn vervangingstheologie uit de doeken. „Het Woord van God is een levend Woord, dat op iedere periode 
in de geschiedenis een specifiek licht werpt.” In december 2009 ontkende Yunan in een interview in het Messiaans-Joodse blad Israel Today nogmaals dat de Joden Bijbelse rechten op het land Israël hebben.

Vervolging

Yunans Palestijnse agenda zou een andere taak van de LWF, opkomen voor christenen in landen die het christendom vijandig zijn, kunnen doen ondersneeuwen. In hetzelfde interview in Israel Today zegt hij namelijk: „Ik benadruk steeds weer dat ik als christen geen vervolging door de staat Palestina ervaar. Wij zijn als christenen gelijkberechtigde burgers in Palestina. Ik denk dat ons samenleven met de moslims een voorbeeld kan zijn, hoewel er hier en daar nog wel een paar dingen besproken zouden moeten worden.”

De Palestijnse gebieden staan evenwel op de Ranglijst Christenvervolging 2009 van Open Doors op de 46e plaats, tussen Wit-Rusland, Tunesië, Bangladesh en Indonesië. „Degenen die in het buitenland roepen dat Palestijnse christenen vervolgd worden, willen daar een politiek argument van maken”, reageert Yunan. „Veel erger voor de mensen is het Israëlische extremisme.”

Maarten Luther

De lutheranen hebben een lange geschiedenis van geïnstitutionaliseerd anti-Israëlisch en antisemitisch denken. Dat begon al bij Maarten Luther zelf, die opriep tot het in brand steken van synagogen en jeshiva’s, en in ronduit vulgair taalgebruik van leer trok tegen de Joden in zijn traktaat ”Von den Juden und ihren Lügen” (1543). Vlak voor de Tweede Wereldoorlog werd dat traktaat heruitgegeven door de lutherse nazibisschop Martin Sasse.

Luthers uitspraken over de Joden moeten worden verstaan uit het apocalyptische levensgevoel van die tijd, maar dat kan geen rechtvaardiging zijn voor zijn uitbarstingen tegen hen, zo verklaarde universitair docent dr. Dick Akerboom (Universiteit van Tilburg) enkele jaren geleden.

Drie jaar geleden nam de assemblee van de lutheranen in de Verenigde Staten een motie aan waarin ertoe werd opgeroepen Israëlische producten te boycotten en niet meer te investeren in activiteiten die de nederzettingenpolitiek in de kaart zouden spelen. Zo’n oproep, een moderne variant van ”Koopt niet bij Jooden”, stond ook in het Kairosdocument van Munib Yunan.

De toenmalige scriba van de PKN, ds. A. Plaisier, vond dit te gortig, en wilde de onopgeefbare verbondenheid van de kerk met het volk Israël niet te grabbel gooien door het document te ondertekenen.

De wereldfederatie van de lutheranen omarmt het document en zijn opsteller in elk geval wel. Het is te hopen dat de PKN in haar verhouding met Israël niet dezelfde gevolgen daarvan zal ondervinden als haar wereldwijde lutherse geloofsbroeders.

De auteur is journalist bij het Friesch Dagblad.