Wat is een stresstest?

De computer berekent aan de hand van een model wat de effecten zijn voor een bank van een bepaalde ongunstige ontwikkeling. Zo’n simulatie geeft daarmee antwoord op de vraag of de betrokken onderneming over voldoende buffers beschikt om een forse tegenslag te kunnen opvangen. Tevens zegt zij iets over de soliditeit van het gehele financiële stelsel.

Zijn de banken in Europa nu voor het eerst onderworpen aan zo’n test?

Nee. Die worden regelmatig door henzelf en door de toezichthouders uitgevoerd. Nieuw is dat de uitkomsten ervan zijn gepubliceerd. In de Verenigde Staten gebeurde hetzelfde vorig jaar al. Onverwacht spraken de regeringsleiders van de EU-lidstaten tijdens hun top in juni, onder druk van de Spaanse premier Zapatero, af om ook aan deze kant van de Atlantische Oceaan transparant te zijn op dit terrein.

Hoeveel banken zijn betrokken bij de exercities?

Aanvankelijk zou de groep beperkt blijven tot 25 grote spelers, die als zij in problemen raken onmiddellijk, door hun verwevenheid over de nationale grenzen heen, de stabiliteit van het internationale financiële systeem bedreigen. Later is het aantal uitgebreid tot 91. Hun omvang omvat ongeveer twee derde van de totale sector. Vanuit Nederland ondergingen Rabo, ING, ABN AMRO en SNS verplicht de toets.

Welke rampscenario’s zijn beproefd?

Er is getest voor de situatie dat de economische groei zowel in 2010 als in 2011 met 3 procentpunten achterblijft bij de huidige ramingen. Dat betekent dat er in die jaren in de EU sprake zou zijn van een krimp van respectievelijk 2 en 1,25 procent. Verder zijn de gevolgen becijferd van een waardedaling van de staatsobligaties van enkele zwakke broeders binnen de eurozone, met voorop Griekenland.

Wat gebeurt er met een bank die niet is geslaagd?

Hopelijk breekt er onder de klanten geen paniek uit, in die zin dat zij massaal hun tegoeden opvragen. Dat zou de bank namelijk in acute moeilijkheden brengen. Het betrokken concern zal snel extra kapitaal moeten aantrekken om zijn positie te versterken. Eventueel komt daarbij een beroep op een steunoperatie van de zijde van de overheid in beeld.

Wat hopen de autoriteiten met de opening van zaken te bereiken?

Op de markten, onder beleggers en tussen de banken onderling, heerst nog steeds wantrouwen over de gezondheid van de financiële bedrijven. Dat ontstond na het uitbreken van de kredietcrisis in 2008 en de reddingsoperaties met overheidsgeld die toen nodig waren. De hoop is dat de uitslagen van de stress­tests overtuigend aantonen dat er geen ernstige problemen of grote risico’s zijn en dat die constatering de basis legt voor een herstel van het vertrouwen.

Kan het effect ook averechts uitpakken?

Jazeker. In de VS waren de reacties destijds gunstig. Vanaf maandagmorgen zal uit het koersverloop van de aandelen blijken of we hier eveneens mogen spreken van, zoals beoogd, een positieve ontvangst. Belangrijk in dit verband is of analisten de uitgevoerde tests, met de daarbij behorende scenario’s, als geloofwaardig en als streng genoeg beoordelen.