Machtsvacuüm in Irak
Door de Operation Iraqi Freedom gaan delen van Irak gebukt onder een machtsvacuüm. In de door de geallieerden veroverde hoofdstad Bagdad en andere steden is sprake van wantoestanden. In Basra willen de Britten met harde hand ingrijpen.
Volgens correspondenten van buitenlandse persbureaus nemen de anarchie en de chaos in de Iraakse hoofdstad steeds omvangrijkere vormen aan. Een woordvoerder van de Amerikaanse strijdkrachten liet vrijdag weten dat de Verenigde Staten verwachten dat de situatie in Bagdad zich zal stabiliseren en dat aan de ongeregeldheden een einde komt.
Winkeliers in het centrum van Bagdad vielen plunderaars aan die hun winkels probeerden leeg te halen. Zij openden met automatische geweren en pistolen het vuur op groepen criminelen. Jongeren gewapend met ijzeren staven gingen achter potentiële dieven aan. „Wij willen dat er recht en orde heerst en als de Amerikanen ons niet verdedigen dan beschermen we ons zelf met onze eigen wapens”, aldus een winkelier.
Het Internationale Rode Kruis riep de strijdkrachten van de coalitie en „alle personen met autoriteit” dringend op de belangrijkste voorzieningen in Irak te beschermen tegen plundering en vernieling. De oproep volgt op grootschalige plunderingen van ziekenhuizen, waardoor de voorraden medicijnen en medische hulpmiddelen tot een minimum slonken. Een Rode-Kruiswoordvoerster repte van „anarchie” en betwijfelde of er in Bagdad nog ziekenhuizen zijn die kunnen werken.
Canada bood hulp aan bij het herstel van de orde in Irak. Premier Chrétien vermoedt dat de Amerikanen niet ingrijpen om de plunderingen en vernielingen een halt toe te roepen, „omdat het einde van de oorlog misschien sneller kwam dan verwacht”.
De Britten kondigden aan dat zij de komende dagen de orde in het door hun ingenomen Basra gaan herstellen. Door plunderingen en anarchie kunnen humanitaire organisaties de bevolking van de Zuid-Iraakse stad niet helpen, constateerde een woordvoerder van de Britse strijdkrachten. De hulporganisaties verweten de Britten niets te doen aan de onveilige situatie in de tweede stad van het land.
In het Noord-Iraakse Mosul, de derde stad van het land, werd vrijdag op grote schaal geplunderd nadat eerder op de dag Koerdische strijders (peshmerga’s) en Amerikaanse militairen de stad hadden ingenomen. Na een kort verblijf in het centrum verdwenen de peshmerga’en de Amerikaanse speciale eenheden weer. Iraki’s roofden het filiaal van de centrale bank leeg. Scholen en andere overheidsgebouwen werden leeggehaald en soms in brand gestoken.
Ook in Kirkuk, dat donderdag in handen viel van Koerdische stijders, braken ongeregeldheden uit. De door de Koerden benoemde gouverneur van de stad, Rizgarali Hamgam, verklaarde dat de situatie oncontroleerbaar was geworden. Hij meldde plunderingen en afrekeningen, waarbij doden zouden zijn gevallen. Drie personen werden door geweersalvo’s van feestvierende personen dodelijk getroffen.