De snelheid waarmee Griekenland haar schuld terugdringt overtreft onze verwachtingen, zei de Luxemburgse premier Jean-Claude Juncker nadat hij maandag de groep euroministers had voorgezeten.

Volgens voorlopige cijfers heeft Griekenland het tekort in het eerste halfjaar beperkt tot 9,65 miljard euro. Dat is 46 procent minder dan de 17,87 miljard euro van dezelfde periode vorig jaar. Bovendien heeft het land recent strenge bezuinigingen op het pensioen aangekondigd.

Griekenland kon dit voorjaar amper nog geld lenen van banken wegens de buitensporig hoge schuld. Het land kampte bovendien met grote argwaan onder beleggers, omdat vorige schuldcijfers zelden klopten. De eurolanden moesten toen met tientallen miljarden euro’s te hulp schieten, waarvan elk kwartaal een deel wordt overgeboekt.

„Gezien de gunstige voorlopige cijfers verwachten we dat we in september de tweede tranche aan leningen kunnen overmaken aan Griekenland”, zei Juncker. Voor een definitief oordeel in augustus komt er volgende maand een missie van experts van de Europese Commissie, Europese Centrale Bank (ECB) en het Internationaal Monetair Fonds (IMF).

De EU-landen zijn het maandag eens geworden over sancties voor EU-landen die de Europese begrotingslimieten aan hun laars lappen. Ze willen zowel financiële als niet-financiële straffen, met inbegrip van het inhouden van Europese subsidies voor de begrotingszondaars.

De sancties zullen in zwaarte toenemen. Verschillende opties over automatische toepassing zijn besproken, aldus een verklaring van EU-president Herman Van Rompuy maandag na overleg met ministers van Financiën in Brussel. Van Rompuy overlegt nog verder over de precieze sancties. De laatste tijd opperden enkele landen al het stopzetten van regiosubsidies tot aan het schorsen van stemrecht bij EU-raden.

De strengere begrotingsdiscipline moet Europa op weg helpen naar meer economische groei. De EU-landen overtreden al jaren straffeloos de begrotingsregels, zoals dat het overheidstekort hooguit 3 procent van het bruto nationaal product mag zijn. Wegens de economische crisis zitten momenteel vijftien van de zestien eurolanden boven die limiet.

Demissionair minister Jan Kees de Jager (Financiën) had zich eerder al uitgesproken voor strengere straffen. Tot dusver is nog nooit een boete opgelegd aan een land met buitensporige tekorten.

Engeland houdt vol dat de sancties alleen mogelijk kunnen zijn voor landen met de euro. Engeland heeft zelf geen euro.