Nieuwe premier Japan staat voor eerste test
TOKIO (ANP) – Voor de kersverse Japanse premier Naoto Kan wordt het zondag erop of eronder. De Japanners kiezen dan voor het Hogerhuis, de Eerste Kamer van het land. Een slechte uitslag kan de val van de premier inluiden, krap een maand na zijn aantreden.
Kan nam op 8 juni het roer over van Yukio Hatoyama. Die had in een jaar tijd een reeks verkiezingsbeloftes gebroken, waardoor de regerende Democratische Partij (DPJ) een nederlaag vreesde bij de verkiezingen van zondag.
De start van Kan als premier was voortvarend; hij steeg snel in de peilingen. In de voormalige minister van Financiën zagen de Japanners de ideale persoon om de kwakkelende economie uit het slop te trekken.
Uitgerekend door Kans economische plannen verdampte het vertrouwen echter, zo snel als het was gekomen. Een van zijn eerste beloftes was namelijk het verdubbelen van de btw. Daarmee wilde Kan de schatkist spekken, zodat hij de staatsschuld kon terugdringen. Maar onder de kiezers viel het voorstel helemaal verkeerd. In de peilingen daalde de steun voor Kan in korte tijd van 60 naar 40 procent.
Door de verloren steun moet Kan nu vechten voor zijn voortbestaan. Zijn regeringscoalitie heeft 122 van de 242 zetels in het Hogerhuis, precies genoeg voor een meerderheid. Komende zondag staat de helft van de 242 Hogerhuiszetels op het spel. De regering behoudt haar meerderheid hier alleen als de coalitiepartijen 56 van de 121 beschikbare zetels winnen. Alles daaronder geeft de oppositie de kans om de economische hervormingen van Kan flink te vertragen.
Of Kan erin slaagt de meerderheid te behouden, is echter nog maar zeer de vraag. Twee eerder deze week gepubliceerde peilingen gaven de regering ongeveer vijftig zetels.
Als de regering inderdaad haar meerderheid in het Hogerhuis kwijtraakt, moet Kan misschien een nieuwe partij opnemen in zijn coalitie. Maar elke potentiële partner zal flinke concessies eisen van de premier. Het is onduidelijk hoe ver hij en de andere partijen in de regering bereid zijn te gaan. Bovendien zal bij een slechte uitslag de roep uit eigen kringen om het aftreden van Kan aanzwellen.