Het uitblijven van een nieuwe president wordt vooral beschouwd als negatief signaal voor de centrumrechtse regering van Angela Merkel. Haar coalitie van christendemocraten (CDU/CSU) en liberalen (FDP) beschikt in het kiescollege, de zogenoemde Bondsvergadering, namelijk over een absolute meerderheid. De verkiezing van de kandidaat van de coalitie, de premier van de deelstaat Nedersaksen Christian Wulff (CDU), had zo niet meer dan een formaliteit hoeven te zijn.

Blijkbaar waren niet alle 644 kiesvrouwen en -mannen van de coalitie bereid zich achter de kandidaat van Merkel te scharen. Wulff kreeg in de eerste ronde 23 stemmen te weinig om meteen gekozen te worden, in de tweede ronde acht. Waarnemers spraken over een afstraffing en „gele kaart” voor de coalitie van christendemocraten en liberalen, die toch al moeizaam samenwerkt.

Belangrijkste rivaal van Wulff is de partijloze Joachim Gauck, die werd opgesteld door de oppositionele sociaaldemocraten en Groenen. Het wordt niet uitgesloten dat hij in de derde ronde de steun krijgt van Die Linke, die in de eerste twee rondes een eigen kandidaat hadden opgesteld.

Twee keer eerder in de geschiedenis van de Bondsrepubliek was er na twee stemrondes nog geen president: in 1969 en in 1994.