De discussie over de V&D-warenhuizen dreigde dinsdag bij de presentatie van de jaarcijfers van Vendex KBB naar de smaak van bestuursvoorzitter E. Hamming even uit de hand te lopen. Niet verwonderlijk: een verlies van 46 miljoen euro bij V&D valt niet zomaar weg te poetsen. Komt het nog wel goed met die winkels? Is het na drie jaar kwakkelen niet tijd om de handdoek in de ring te gooien en de warenhuizen in de etalage te zetten?

En toen greep Hamming in, twee handen in de lucht. „Wacht! Laten we even de klokken gelijk zetten.” Natuurlijk, een te klein deel van de V&D-bezoekers koopt daadwerkelijk iets en als ze dat doen, kopen ze te weinig. „De omzet per vierkante meter is absoluut te laag.” Maar asjeblieft, dat is toch het nieuws niet, probeerde Hamming uit te leggen. Dat lek is al meer dan een jaar boven water. De concerntop is al die tijd bezig geweest dat gat te dichten. „We hebben een overgangsjaar achter de rug. De maatregelen die we vorig jaar hebben aangekondigd, zijn inmiddels allemaal gerealiseerd.” Of het journaille dat even in de oren wil knopen.

Dat verklaart meteen voor een groot deel het verlies van 46 miljoen. V&D is al maanden aan het slopen en bouwen, goed voor een eenmalige last van 48 miljoen euro. Zo is de gemiddelde voorraad teruggebracht van 28 miljoen naar 24 miljoen stuks: 78 procent van de spullen in de warenhuizen is nu „vers”, tegen 42 procent een jaar geleden.

Verder heeft V&D het winkelinterieur grondig aangepakt. Dat is al te zien in de nieuwe vestigingen in Enschede en Maastricht. Onderdelen daarvan worden dit jaar in zo’n twintig bestaande winkels doorgevoerd. Dan is er nog de vernieuwde collectie en zal V&D steeds meer A-merken gaan voeren. Een eigen televisieprogramma (V&D TV) moet het nodige publiek lokken.

Dit jaar moet het dus gebeuren, vindt Hamming. „We zullen onze knopen tellen.” Hij is overtuigd van een goede afloop. V&D en trendsettend? „O, ja!” Toch hield hij dinsdag de vluchtroute open. „Lukt het niet, dan zullen we verder ingrijpen. We gaan verliesgevende activiteiten niet tot in lengte van dagen meenemen.” De doelstellingen zijn hard: in het gebroken boekjaar 2005-2006 moet de omzet 1 miljard euro (is nu 856 miljoen) bedragen en dient er een rendement van 4 procent op de verkopen in de boeken te staan.

Opvallend is dat het ook bij Vendex KBB-dochter Bijenkorf niet gaat zoals wenselijk is. Het resultaat duikelde van 26 miljoen naar 12 miljoen euro vorig jaar. Hamming noemt de problemen bij deze warenhuizen „niet structureel, maar cyclisch.” Een voorzichtig geworden consument bezuinigt al snel op luxe artikelen, zo heeft Vendex KBB gemerkt. „De consument laat zich in toenemende mate leiden door prijsaanbiedingen en acties.” Om de resultaten te verbeteren, wordt er in de kosten gesneden. Onder meer vijftig tot zestig mensen zullen door natuurlijk verloop afvloeien.

Het hoeft geen betoog dat HEMA, een derde bekende formule van Vendex KBB, profiteert van deze tendens. De uitrol van dit winkelconcept -„eigenlijk niet echt een warenhuis”- is in volle gang. De Belgen blijken de weg naar de HEMA prima te vinden en in drie Duitse testwinkels probeert Vendex KBB er volgens Hamming achter te komen hoe „het gekke HEMA-gevoel” bij de oosterburen kan worden overgebracht. „Hun koopgedrag is goed, we moeten alleen nog meer mensen in de winkels zien te krijgen.”

Vendex KBB schuwt het buitenlandse avontuur niet. Voor investeringen is zo’n 240 miljoen euro gereserveerd. Zo staan er tien tot twaalf nieuwe Hunkemöller-vestigingen in Frankrijk en Denemarken op het programma. M&S Mode hoopt winkels te openen in Frankrijk (25) en Spanje (drie tot vijf). Verder wordt er gewerkt aan de nieuwe verkooppunten in Duitsland (Claudia Sträter) en België (Dixons en HEMA).

Een uitrol van de V&D- en Bijenkorf-formules over de grenzen lijkt Hamming geen goed idee. „Dat leidt alleen maar tot kapitaalvernietiging, zo leert de geschiedenis.” Wel zou Vendex KBB samen met buitenlandse partijen „een bescheiden rol” kunnen spelen op de Europese warenhuismarkt. Maar op dit moment is daar niemand voor te porren. „We moeten rustig afwachten.”