Dat bleek dinsdag bij de presentatie van het jaarverslag van het ABP, het grootste pensioenfonds van Nederland, en de nummer drie wereldwijd. Ook zal het fonds een extra verhoging doorvoeren als de slechte vermogenspositie niet verbetert. Dat kan de pensioenpremie met nog eens 20 tot 30 procent omhoog jagen. De premieverhoging kost ambtenaren ten minste 0,7 procent aan koopkracht, wat kan oplopen tot 1,5 procent.

Het ABP heeft in 2002 wederom forse verliezen geleden op zijn beleggingsportefeuille. Daardoor zakte de verhouding tussen het vermogen en de verplichtingen, de dekkingsgraad, tot 99 procent. Om het tekort op te vangen werkt het fonds aan een herstelplan dat uiterlijk begin juli bij de Pensioen- en Verzekeringskamer (PVK), de toezichthouder, moet zijn ingeleverd. De hoofdlijnen zijn duidelijk, al moeten de sociale partners die formeel nog definitief goedkeuren.

De kern van dat plan is een rekenmethode waarbij voor elke dekkingsgraad de bijbehorende maatregelen zijn vastgelegd. Bij de huidige financiële situatie betekent dat dat de premie extra omhoog moet en dat de jaarlijkse verhoging van de pensioenuitkeringen, de indexering, wordt beperkt. Dat zou de eerste keer zijn dat het ABP de pensioenen niet volledig laat meestijgen met de lonen.

Dat is evenwel onvoldoende om alle kosten te dekken. Daarvoor is 19 procent nodig. Het ABP wil volgend jaar op dit niveau zitten. Speciaal voor deze verhoging met een kwart worden de regels aangepast. In het ergste geval kan dat verder omhoog naar 26 procent, staat in het plan voor de PVK.

Hoe hoog in 2004 de premie precies wordt opgetrokken en met hoeveel de indexering wordt beperkt, kon ABP-directievoorzitter J. Neervens dinsdag nog niet zeggen. „De huidige situatie biedt weinig ruimte voor indexering, maar pas als duidelijk wordt hoe de lonen zich gaan ontwikkelen, kunnen we precies zeggen hoe de uitkeringen er in 2004 uitzien.” Tevens gaf hij aan dat de ontwikkelingen op de financiële markten grote invloed hebben op de dekkingsgraad.