VS beschieten verblijfplaats journalisten
Amerikaanse militairen hebben dinsdag in het centrum van Bagdad hotel Palestine beschoten, waar honderden buitenlandse journalisten logeren. Twee cameramannen, respectievelijk werkzaam voor het Britse persbureau Reuters en het Spaanse Telecinco, kwamen daarbij om het leven en drie medewerkers van Reuters raakten gewond.
Ook het kantoor van de zender Al-Jazeera in Bagdad werd dinsdag door een Amerikaans gevechtsvliegtuig beschoten. Daarbij werd een Arabische journalist dodelijk getroffen.
De bemanning van een Amerikaanse tank opende het vuur op het achttien verdiepingen tellende hotel Palestine nadat ze naar eigen zeggen met mortieren en lichte wapens was beschoten door scherpschutters die zich vlak voor en op het dak van het hotel hadden geposteerd. Ook vanuit het gebouw waarin het kantoor van Al-Jazeera was gevestigd, zou zijn geschoten.
De 35-jarige Oekraïense cameraman Taras Protsjoek van Reuters kwam om toen de hotelkamer waarin hij werkte werd geraakt.
„Het incident (…) roept vragen op over het beoordelingsvermogen van de Amerikaanse troepen, die van begin af aan hebben geweten dat dit hotel de belangrijkste werkplek is voor bijna alle buitenlandse journalisten in Bagdad”, verklaarde hoofdredacteur Geert Linnebank van het persbureau, dat een team van achttien mensen in Bagdad had. De gewonde medewerkers van Reuters -de Libanese bureauchef van het persbureau in de Golfregio, een Iraakse fotograaf en een Britse technicus- zijn buiten levensgevaar.
De omgekomen Spaanse cameraman is de 37-jarige José Couso. Hij liep bij de beschieting verwondingen op aan een been, de borst en het gezicht en overleed tijdens een spoedoperatie, meldde zijn werkgever Telecinco.
Een dag eerder kwam ook al een Spaanse journalist om in Irak. Een 32-jarige verslaggever van de krant El Mundo overleed toen nadat een Iraakse raket een post van de Amerikaanse Derde Infanteriedivisie trof. In totaal zijn er sinds het begin van de oorlog in Irak tien journalisten door gevechtshandelingen omgekomen.
Toen de Amerikanen begonnen te schieten, vluchtten journalisten in paniek de binnenplaats van het hotel op. Een Amerikaanse commandant benadrukte later dat er niet nog eens op het hotel zal worden geschoten, zelfs niet als soldaten vanuit het hotel onder vuur korrel worden genomen.
Of er daadwerkelijk op de Amerikaanse soldaten is geschoten vanuit Hotel Palestine, is nog onduidelijk. Journalisten zeiden geen schoten te hebben gehoord. ’s Avonds hielden ze een wake met kaarsjes voor hun omgekomen collega’s.
Eerder op de dag kwam een Jordaanse correspondent van Al-Jazeera om het leven toen het niet ver van hotel Palestine gelegen kantoor van de nieuwszender in Bagdad werd getroffen door twee Amerikaanse raketten. Een cameraman raakte gewond. Ook het kantoor van Abu Dhabi TV, dat in dezelfde wijk aan de oostoever van de Tigris staat, werd getroffen, maar daar vielen geen gewonden.
Al-Jazeera roemde de omgekomen journalist, Tareq Ayyoub, als een geliefd en loyaal collega en een martelaar, die zich heeft opgeofferd voor zijn vak. In Qatar zei de baas van Al-Jazeera, Ibrahim Hilal, dat getuigen hebben gezien dat een vliegtuig twee keer over de wijk vloog voor het de raketten afvuurde. „Ons kantoor staat in een woonwijk en zelfs het Pentagon weet waar het staat”, zei Hilal.
Hij wilde niet zover gaan om te zeggen dat het kantoor opzettelijk werd bestookt, maar in zijn berichtgeving over de aanval zei Al-Jazeera dat de raketten mogelijk bedoeld waren voor de generator van het kantoor.
Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken in Qatar, Nabil Khoury, zei dat het kantoor van Al-Jazeera per ongeluk is getroffen. „Het spijt ons allen, maar ik denk dat het onmogelijk met opzet kan zijn gebeurd”, zei hij in het Arabisch tegen Al-Jazeera.
Het Amerikaanse Central Command, dat de oorlog coördineert, legde de schuld bij het Iraakse regime. „Deze tragische incidenten lijken nieuwe voorbeelden te zijn van het voortdurende beleid van het Iraakse bewind om burgerinstellingen te gebruiken voor militaire doeleinden.”
In november vorig jaar verwoestte een Amerikaanse raket het kantoor van Al-Jazeera in de Afghaanse hoofdstad Kabul. De Amerikanen zeiden toen dat ze dachten dat het om een pand van terroristen ging en niet wisten dat Al-Jazeera er huisde.
De Internationale Federatie van Journalisten (IFJ) stelde in een verklaring dat beide partijen in het conflict in Irak oorlogsmisdaden lijken te plegen. Irak gebruikt journalisten als menselijk schild, terwijl het er volgens de IFJ sterk op lijkt dat de Amerikaanse militairen journalisten als doelwit beschouwen.
Secretaris-generaal Aidan White van de IFJ zei een duidelijke parallel te zien tussen de beschieting van het Al-Jazeera-kantoor in Kabul vorig jaar en dat in Bagdad dinsdag. Je kunt je onmogelijk aan de indruk onttrekken dat de Amerikanen de kantoren van de Arabische zender expres beschieten, aldus White. De IFJ-chef stelde dat het ”embedden” van journalisten -ze onder tal van beperkende voorwaarden met de troepen mee laten trekken- andere journalisten kwetsbaar maakt. „We moeten dat nooit meer doen.”
De Europese Unie heeft de beschieting op het hotel veroordeeld. In een door de Griekse regering uitgegeven verklaring riep de EU de Amerikaanse regering op de veiligheid van journalisten in Bagdad te garanderen.