Jan van der Aa (83) loopt met een stok. „Ze sneden me zo open”, wijst hij van boven naar beneden langs de rij knoopjes op zijn overhemd. „Darmen eruit en er weer in. Acht scherven zijn blijven zitten. Voor altijd.”

Van der Aa vaart deze week mee als veteraan op de J. Henry Dunant, het vakantieschip van het Rode Kruis. Hij is een van de 68 chronisch zieke of gehandicapte veteranen die zijn geselecteerd voor de eerste veteranencruise in Nederland. Zijn vrouw is thuis in Den Bosch. „Ik heb tegen haar gezegd: Als het bevalt, vraag ik een hutje voor ons beiden aan.” En het bevalt. „Reuze gezellig.”

Kok

Van der Aa staat bij het Nationaal Indië Monument in Roermond. Op een bronzen plaquette zoekt hij naar de namen van zijn maten van het 4e bataljon, 3e regiment Infanterie West-Java. Kort na het einde van de Tweede Wereldoorlog vertrokken de militairen naar Indië. Van der Aa keerde in 1949 met een buikschot terug naar huis.

Anderen waren minder gelukkig. „Stoel, hier.” De vinger van Van der Aa houdt stil. „Hij was kok. Ging een keer mee op patrouille en werd prompt doodgeschoten.”

Een jonge Nederlandse militair in uniform komt bij Van der Aa staan. Hij krijgt het ene na het andere verhaal over Indië te horen. De zon steekt behoorlijk op een van de eerste zomerdagen van 2010. „U mag mijn baret wel even op”, zegt de jonge tegen de oude.

Erkenning

De veteranencruise is een samenwerkingsverband van het Veteraneninstituut, het ministerie van Defensie, Rode Kruis en Pit Pro Rege. Bedenker is kapitein Willem Heerschop, werkzaam bij defensie in Apeldoorn. „Erkenning en waardering tonen aan een bijzondere groep veteranen”, vat hij het doel van de cruise samen.

De oudste deelnemer is 94 jaar, de jongste 22: een Uruzganganger die in de Afghaanse provincie gewond raakte. Tijdens de vaarweek worden de deelnemers begeleid en verzorgd door het vaste team van het vakantieschip, aangevuld met ruim vijftig vrijwillige medewerkers. Onder hen is een groot aantal verpleegkundigen van de geneeskundige troepen.

Leeftijd

„Er gaan prachtige verhalen over en weer”, zegt aalmoezenier Marc van Lieshout, die namens het Veteraneninstituut de cruise leidt. „Het is heel warm om te zien hoe jong en oud dat doen. Natuurlijk komen er emoties los. Laat maar komen. Dat mag.” De jonge militairen komen voor verrassingen te staan. „Er was er een die het moeilijk vond om de billen van een oude man af te vegen.”

De 26-jarige Auke van der Zee geniet op het zonnedek van de Henry Dunant van een biertje. Zijn begeleidende militair komt hem zoeken omdat de maaltijd zo begint. De Irakveteraan zit in een rolstoel. Kan niet lopen. De cruise vindt hij leuk.

„De gemiddelde leeftijd ligt hoog, dat klopt. Ik had ook niet verwacht in een achtbaan terecht te komen. Je ziet op deze manier wel wat van Nederland. En het slaapt lekker aan boord.”

Blauwe hap

Na inscheping in Amsterdam aan het begin van de week zette de Henry Dunant over de verschillende binnenwateren koers naar Roermond, waar woensdag het Nationaal Indië Monument werd bezocht. Gisteren stond Nijmegen op het programma. Morgenochtend is de ontscheping in Gorinchem, precies op Nationale Veteranendag. Uiteraard was er aan boord een ‘blauwe hap’ (militair jargon voor een Indische rijstmaaltijd) en militaire muziek.

Als het aan kapitein Heerschop ligt is de veteranencruise van deze week het begin van een traditie. „Het mes snijdt aan verschillende kanten: er is lotgenotencontact en contact met de samenleving in de plaatsen waar we aanleggen. Jonge militairen ontmoeten oude veteranen. We moeten dit zeker blijven doen.” Van der Aa: „Ik wil best nog een keer. Maar dan wel samen met mijn vrouw.”