De missie gaat volgens het kabinet en de Kamer gepaard met aanzienlijke risico’s. Die zijn echter aanvaardbaar, vinden de regering en de meerderheid van het parlement. De militairen van de luchtmobiele brigade, het korps commandotroepen en een aantal genisten vertrekken waarschijnlijk in de eerste week van januari voor zes maanden naar Afghanistan. Een groep kwartiermakers vertrekt mogelijk nog voor Oud en Nieuw.

De Kamer stemde in meerderheid ook in met het sturen van zes F-16’s die deel zullen uitmaken van de Amerikaanse operatie Enduring Freedom (Duurzame Vrijheid), ook al was voor dat kabinetsbesluit formeel geen toestemming van de Kamer nodig. De SP was ook tegen dit plan.

GroenLinks is wel voor de inzet van Nederlandse F-16’s, mochten die nodig zijn ter ondersteuning van een evacuatie van Nederlandse militairen. Maar de fractie is tegen de inzet van de F-16’s voor bombardementen op al-Qaida-strijders of het ontzetten van Amerikaanse militairen. Voor minister De Grave (Defensie) was dit bezwaar van GroenLinks onwerkbaar.

Zware taak
Minister Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) zei in het debat dat de Nederlandse militairen een zeer zware taak wacht. De bewindslieden beloofden de Kamer dat de Nederlandse deelname over drie maanden opnieuw wordt bekeken als de Britten het commando overdragen aan een ander land. „De opvolger van het Verenigd Koninkrijk moet dezelfde kracht kunnen leveren”, aldus Van Aartsen.

De Grave zei dat de Amerikanen de Britten hebben beloofd dat ze met vliegtuigen de veiligheidsmacht zullen steunen in gevaarlijke situaties en als het tot een evacuatie zou komen. Vooral het CDA hamerde hier op. „Als de nood aan de man komt, is er geen tijd voor eindeloos soebatten. Die F-16’s moeten komen als onze jongens ze nodig hebben”, zei Verhagen namens het CDA.

Voor de Kamer zijn aanwezigheid van een Amerikaanse beschermingsparaplu voor de volle zes maanden van de operatie, en een degelijke opvolging van het Verenigd Koninkrijk belangrijke randvoorwaarden. Als over drie maanden mocht blijken dat daaraan niet meer volledig kan worden voldaan, treedt een nieuwe situatie op. In het ongunstigste geval zou Nederland zijn aanwezigheid dan voortijdig moeten afbreken.

De Britten hebben toegezegd tot uiterlijk 30 april het commando over de vredesmacht te willen voeren. De Duits-Nederlandse eenheid, aangevuld met enkele tientallen Deense ontmijningsspecialisten, heeft in principe getekend voor zes maanden. Het Duitse parlement stemde eveneens zaterdag in met de uitzending.

Laatste woord
De Grave maakte voorts duidelijk dat het Verenigd Koninkrijk de dagelijkse leiding heeft over de circa 3000 man sterke vredesmacht. Als er conflicten dreigen te ontstaan met de Amerikaanse militaire operatie, heeft de VS het laatste woord, zo is afgesproken.

De inzet van Amerikaanse luchtsteun, al dan niet met behulp van de aan de VS beschikbaar gestelde Nederlandse F-16’s, is niet beperkt tot een noodevacuatie van de vredesmacht. Als troepen bijvoorbeeld belaagd worden door lokale krijgsheren met tanks, dan kunnen gevechtsvliegtuigen worden ingeroepen om het gevaar te neutraliseren. Daarnaast kunnen de Nederlandse F-16’s ook worden ingezet tegen vluchtende konvooien van de terroristenbeweging al-Qaida en Taliban-extremisten, bevestigde De Grave.

De veiligheidsmacht zal nadrukkelijk niet worden ingezet voor de bescherming van de Afghaanse bevolking of hulpkonvooien en hulpverleners, benadrukte de bewindsman. Het gebied waarin de vredesmacht opereert, zal niet worden uitgebreid tot buiten Kabul en directe omgeving.