Spanning terug in strijd Rutte-Cohen
DEN HAAG (ANP) – Met nog een etmaal voor de stembureaus woensdagavond sluiten en nog dertig Tweede Kamerzetels in handen van de zwevende kiezer is de spanning tussen VVD-leider Rutte en PvdA-leider Cohen helemaal terug. In de jongste peiling van Maurice de Hond verloor Rutte twee zetels, bleef Cohen stabiel en is het verschil daardoor verkleind naar vier zetels. Een week geleden zat er nog een gapend gat van negen zetels tussen de twee.
In een prognose van De Hond, gebaseerd op de peilingen van de afgelopen periode, komt de VVD op een zeteltal tussen de dertig en 37. De PvdA komt uit tussen de 27 en de 34 zetels, aldus De Hond. Hij schat in dat een op de vijf kiezers nog zwevend is, wat overeen komt met dertig Kamerzetels.
In de peiling staat de VVD nu op 34 zetels (een winst van dertien ten opzichte van het huidige aantal in de Kamer), de PvdA op dertig (drie verlies) en het CDA van Jan Peter Balkenende op een laagterecord van 24 zetels (verlies van zeventien). De PVV van Geert Wilders staat op achttien (verdubbeling), de SP op dertien (twaalf verlies), GroenLinks op elf (vier winst), D66 op elf (acht winst), ChristenUnie op zes (gelijk aan nu), SGP op twee (gelijk) en de Partij voor de Dieren op een zetel (een verlies). Rita Verdonk verdwijnt in de peiling van De Hond uit de Kamer.
In de peilingen is het politieke landschap het afgelopen jaar volledig op zijn kop gezet. Eind mei 2009, iets meer dan een jaar geleden, was de PVV in peilingen van De Hond de grootste partij met 32 zetels en de VVD de zesde partij met slechts twaalf zetels. Recenter, vlak na de gemeenteraadsverkiezingen, stond de VVD op negentien zetels. Rutte steeg daarna als een komeet naar 37 zetels, maar is de laatste week iets teruggezakt naar 34.
De Hond ziet voor de PvdA nog een arsenaal aan strategische en beschikbare kiezers bij D66 en GroenLinks, die tot nog toe niet echt in beweging zijn gekomen. Een hoge opkomst is goed voor de PvdA, maar kan bedreigd worden door zware regenval, aldus De Hond. Dat strategisch stemgedrag op links, uit afkeer van een mogelijke regeringsdeelname van de PVV van Geert Wilders, kan Cohen helpen en Rutte het premierschap kosten.
De kopstukken Rutte, Cohen en Balkenende deden dinsdag een laatste poging de kiezer voor zich te winnen. Rutte, die de eerste liberale premier sinds Cort van der Linden (1913-1918) wil worden, toonde daadkracht door vooruit te blikken op een formatie die hij in drie weken wil afronden. Hij wil een regeerakkoord van maximaal tien A4 en heeft de namen van VVD-ministers en van de VVD-informateur al in zijn hoofd.
Cohen benadrukte nog eens dat de kernvraag woensdag is of hij of zijn tegenstrever Rutte premier wordt. Balkenende zei in een interview met het ANP dat de VVD-plannen leiden tot een verhard Nederland. Een herhaling van Paars leidt volgens de demissionaire premier tot vier jaar stilstand.
