„Groot, maar niet groots”, zo typeerde ING-econoom Carsten Brzeski dinsdag de plannen van bondskanselier Angela Merkel. Die wil in de komende vijf jaar maar liefst 80 miljard euro aan besparingen realiseren, onder meer door diep te snijden in de sociale zekerheid en het ambtenarenappraat. „Duitsland blijft hiermee wel Europees kampioen sparen, maar wordt niet de groeikampioen. Dat is een gemiste kans. Als ze ook het belastingstelsel hadden aangepakt, dan hadden ze het groeipotentieel van de Duitse economie kunnen verhogen.”

De spaarzaamheid van de Duitsers ligt de laatste maanden flink onder vuur. Veel economen betogen dat de Duitsers de Europese economie uit het slop kunnen trekken door ervoor te zorgen dat de eigen inwoners meer geld gaan besteden. Dat zou Europa’s grootste economie minder afhankelijk maken van de export en zou andere landen de kans geven meer producten aan Duitsland te verkopen. Zo zou de onevenwichtige eurozone beter in balans worden gebracht.

De Duitse regering tilt echter zwaar aan het eigen imago van financiële verantwoordelijkheid en wil daarom vooral het huishoudboekje weer op orde krijgen. Eerder dit jaar werd zelfs wettelijk vastgelegd dat het overheidstekort in 2016 zo goed als verdwenen moet zijn. De 80 miljard euro aan bezuinigingen moeten daarvoor zorgen.

„Duitsland laat Europa zien dat het voorop gaat in de gang naar de Aldi”, aldus Brzeski. „Dat is niet alleen een duidelijk signaal naar de zuidelijke Europese landen, maar ook naar Nederland en Frankrijk.”

Voor Europa is dat ook wel goed nieuws, vindt de Duitsland-specialist. „De tekorten moeten worden aangepakt, anders word je een speelbal van de financiële markten. Daarbij toont Duitsland dat het kan zonder de groei af te knijpen: de inkomstenbelasting en btw worden niet verhoogd. Dat kan een voorbeeld zijn voor landen als Frankrijk en Nederland, waar wel moet worden ingegrepen, maar waar de tekorten niet zo hoog zijn als in Griekenland, Spanje of Groot-Brittannië .”

Dat de plannen de economische groei in Europa niet erg zullen afremmen is volgens Brzeski uiteraard een pluspunt. Over de hele linie is hij echter teleurgesteld in het economisch beleid van de vorig jaar aangetreden Duitse regering. „De maatregelen zijn onnodig polariserend. Er wordt vooral veel gevraagd van de armere mensen. Daarbij is de kans gemist om te werken aan brede hervormingen. Er zijn vooral snoepjes uitgedeeld aan belanghebbenden. Nu dit zwakke compromis er eenmaal ligt, is de kans op een enorme belastinghervorming niet erg groot.”