„Per consequentie zal het straks niet meer mogelijk zijn theologie te studeren in Leiden en Utrecht. Welk gevoel roept dit op? Met slechts één archaïsch woord kan ik dit aanduiden: weedom. In 1575 werd de heldenmoed van Leiden tijdens het beleg door de Spanjaarden beloond met de oprichting van een universiteit en wel „voor de wetenschappen der Godtheyt, der Rechten en de Medicinen, mitsgaders de Philosophiën ende alle andere vrije konsten, ook der talen, Latijn, Greke ende Hebraike.” De eerstgenoemde, hooggeroemde wetenschapsbeoefening verdwijnt na ruim vier eeuwen uit de sleutelstad.

Op 26 maart 1636 werd de in Utrecht gevestigde Illustere School tot academie verheven. Kort tevoren had Gisbertus Voetius zijn vermaarde rede gehouden „over de vroomheid, die met de wetenschap verbonden moet zijn.” Na een eeuwenlange traditie met veel klinkende namen zal straks in de domstad geen theologie meer worden gedoceerd. Als stille getuige van het rijke verleden rest nog de spreuk in het logo van de universiteit: ”Sol iustitiae, illustra nos” (Zon van de gerechtigheid, bestraal ons).

Hoe heeft het zover kunnen komen? Bij een teruglopend aantal studenten zal de overheid de luxe van zo veel locaties niet kunnen bekostigen.

Een ander gevoel strijdt om de voorrang. Het roept woede op wanneer je je afvraagt, of het niet veel eerder was te voorzien dat inkrimping noodzakelijk zou zijn.

Nu is het te hopen dat de synode kiest voor slechts één locatie. Wat mij betreft de VU. Blijft dankzij de eerste afgestudeerde ds. Houtzagers nog mooi de herinnering aan de Doleantie bewaard!”