Israëlische functionarissen zeiden donderdag dat een groep van veertig van de meest gewelddadige passagiers niet over identiteits­papieren bleek te beschikken toen zij werden gearresteerd bij hun aankomst in Israël. Bijna alle leden van die groep waren uitgerust met kogelvrije vesten, nachtkijkers en lichte wapens. Ze hadden ook allen exact dezelfde hoeveelheid geld op zak.

Een woordvoerder van de Israëlische regering noemt dit geen verrassing, omdat al bekend was dat een van de organisaties achter de zogenaamde hulpvloot de Turkse IHH is, een beweging die al jarenlang antiwesterse en anti-Israëlische terroristische organisaties ondersteunt. In het verleden steunde de IHH al-Qaida.

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft de reeds gespannen verhouding met Israël na het Gaza-incident verder onder druk gezet. Gisteren kondigde hij aan dat de verantwoordelijken voor de Israëlische aanval op het hulpkonvooi voor de kust van de Gazastrook strafrechtelijk zullen worden vervolgd.

Erdogan sprak verder zijn waardering uit voor de in grote meerderheid uiterst kritische internationale reacties op de actie van het Israëlische leger op de Middellandse Zee, waarbij maandagochtend vroeg negen Turkse pro-Hamasactivisten om het leven kwamen.

Forensisch experts in Istanbul stelden vast dat de activisten zijn doodgeschoten. Acht slachtoffers zijn afkomstig uit Turkije, de negende dode was in het bezit van een Turks en een Amerikaans paspoort.

Israël zegt dat de commando’s uit zelfverdediging met scherp schoten, nadat ze vanuit helikopters waren gedropt op het dek van de Mavi Marmara, het grootste schip van de zes vaartuigen tellende vloot. Activisten wachtten de militairen op met messen, stokken en andere wapens, waaronder twee pistolen die ze van de commando’s hadden afgepakt. Volgens de organisatoren van het hulpkonvooi openden de commando’s echter direct het vuur.

Erdogan zei verder dat hij er tevreden over is dat het lot van de Palestijnen in de Gazastrook in ieder geval weer in de schijnwerpers staat. De premier van Turkije haalde verder uit naar Jeruzalem, dat steevast zou reppen van antisemitisme zodra vraagtekens worden gezet bij het Israëlische regeringsbeleid. „Niemand gelooft dat nog.”

President Barack Obama wil de „tragedie” met het internationale konvooi voor de Gazastrook benutten om vooruitgang te boeken bij het vredesproces tussen Israël en de Palestijnen. De president zei dat gisteren in een vraaggesprek met de Amerikaanse nieuwszender CNN.

Obama bestempelde het dodelijke incident als tragisch. Hij stelde dat het nu belangrijk is de huidige impasse te doorbreken en deze tragedie als een kans te benutten. Hij uitte de hoop dat de gebeurtenissen een stimulans kunnen betekenen voor de vredes­inspanningen in het Midden-Oosten.

Obama stelde dat Israël „gegronde veiligheidszorgen” heeft over de Gazastrook, die door de radicaalislamitische Hamas­beweging wordt bestuurd. Vanuit het Palestijnse gebied worden regelmatig raketten afgevuurd op Israël. Maar Obama zei ook dat de Israëlische blokkade van de Gazastrook een belemmering vormt voor de economische ontplooiing van het gebied.

Israël is tegen een internationaal onderzoek naar de commandoaanval op het scheepskonvooi met goederen voor de Gazastrook. Buitenlandse waarnemers mogen wel meekijken bij een onderzoek dat Israël zelf instelt. Regeringsmedewerkers hebben dit gisteren gezegd.

Regeringswoordvoerder Mark Regev zei dat het standaard­ is dat het Israëlische leger na geweldsincidenten met dodelijke afloop „een professioneel, transparant en objectief onderzoek volgens de hoogste internationale maatstaven uitvoert.” Minister van Buitenlandse Zaken Avigdor Lieberman stelde voor buitenlandse waarnemers toe te laten bij een intern Israëlisch onderzoek onder leiding van een voormalige rechter van het hooggerechtshof.

Parlementslid Ben-Eliezer van de Arbeidspartij zei geen bezwaar te hebben tegen een internationale commissie van onderzoek, „omdat wij niets te verbergen hebben. De kritiek van de wereld moet worden weerlegd”, zei hij tegenover de nieuwswebsite Ynet.

Volgens de Israëlische krant Israël Today heeft een groep vrouwelijke activisten een Israëlische gevangenisbewaker die hen gisteren naar de luchthaven begeleidde, aangevallen. Toenze op het vliegveld waren aangekomen, vielen de vrouwelijke activisten een van de bewakers aan en sloegen, krabden en schopten hem, totdat politiemensen de situatie onder controle kregen.