De tegenstemmers in het parlement waren niet zozeer gekant tegen de aanstelling van gouverneur Saá als wel tegen diens beperkte mandaat en gunden hem het restant van De la Rúa’s ambtstermijn.

Nadat Rodríguez Saá (54) zondag aan het eind van de ochtend de macht aanvaardde uit handen van senator Ramón Puerta –die nog geen drie dagen als waarnemend staatshoofd had gediend–, maakte de kersverse president bekend dat Argentinië alle schuld- en rentebetalingen aan buitenlandse kredietgevers met onmiddellijke ingang zal stopzetten. Ook verlengde hij de vrijdag afgekondigde bankvakantie, waardoor maandag alle kapitaalmarkten in Argentinië gesloten bleven.

Bij zijn inauguratierede verklaarde Saá dat zijn regering korte metten wil maken met de sociale ellende die is voortgevloeid uit de bezuinigingswoede van zijn voorganger. De president wil de miljarden dollars die vrijkomen nu de schuldbetalingen zijn stopgezet, aanwenden voor het scheppen van een miljoen nieuwe arbeidsplaatsen, het instellen van een werkloosheidsverzekering en het aanzuiveren van de tekorten die de ziekenfondsen de afgelopen jaren hebben opgelopen. „Vanaf nu alles voor het sociale”, zo verklaarde Saá breed lachend nadat hem de presidentiële sjerp was omgestrikt en hij de machtsscepter in ontvangst had genomen.

Reeds maandag kreeg Argentiniës moratorium gestalte. Het land liet na aflossings- en renteverplichtingen ter waarde van 13 miljoen dollar te betalen. De gedupeerde kredietbanken kunnen hierop juridische stappen nemen. President Saá sprak de hoop uit dat de kredietgevers, met het Internationaal Monetair Fonds (IMF) voorop, begrip zullen tonen voor zijn besluit. „Het is niet zo dat Argentinië weigert zijn schulden te erkennen. Alleen moeten wij het geduld van de kredietbanken noodgedwongen even op de proef stellen”, aldus het staatshoofd.

Dollar
De nieuwe staatssecretaris van Financiën, het peronistische parlementslid Rodolfo Frigeri, zal zich ontfermen over de restanten van het opgeheven ministerie van Economische Zaken. Hij zei zondagavond de aan het begin van de maand ingevoerde restricties op het binnen- en buitenlandse betalingsverkeer te zullen handhaven en uitbouwen, in een poging de kapitaalvlucht te ontmoedigen. Eerder op de dag had president Saá tot veler verrassing aangekondigd niet te zullen tornen aan de koers van de kwakkelende peso. De waarde van de Argentijnse munt blijft vastgenageld zitten aan die van de Amerikaanse dollar tegen een koers van één op één.

Staatssecretaris Frigeri verklaarde dat de peso en de dollar als wettige betaalmiddelen nog deze week gezelschap zullen krijgen van een derde nationale munt, waarvan de waarde zal fluctueren en die overeen zal komen met het papiergeld dat armlastige provinciale overheden in roulatie brengen om aan hun verplichtingen te kunnen voldoen. Dit vreemde geld –zoals de patacóns van Buenos Aires– is thans weinig meer dan kleurrijk gedrukt papier zonder enige intrinsieke waarde. Na Kerst zal de nationale overheid ruim 1,5 miljard dollar aan binnenlandse betalingsverplichtingen voldoen door de uitgifte van dit vooralsnog naamloze nepgeld.

Om de lege staatskas enigszins aan te vullen overweegt de regering beslag te laten leggen op alle banktegoeden die als termijndeposito’s zijn belegd. Ook zijn de pensioenfondsen van het land verplicht al hun inkomsten van salarisafdrachten terstond af te staan aan de nationale overheid, in ruil voor nieuwe staatsobligaties waarop een rente staat van amper 2 procent. Ten slotte overweegt staatssecretaris Frigeri het bedrijfsleven te vragen een eenmalige bijzondere belastingheffing op te brengen.

Met deze maatregelen denkt president Rodríguez Saá de staatshuishouding reeds in enkele weken tijd op orde te kunnen brengen. Het staatshoofd zei pas in overleg te willen gaan met de buitenlandse kredietbanken wanneer de sociale nood is gelenigd en de Argentijnse economie opnieuw is gaan groeien. „Eerder praten over het hervatten van de schuldbetalingen heeft volstrekt geen zin”, aldus Saá.

Bekwaam
De nieuwe president van Argentinië staat bekend als een bekwaam bestuurder. De provincie San Luis, die Rodríguez Saá gedurende achttien achtereenvolgende jaren bestuurde, is de enige in Argentinië die zich niet diep in de schulden heeft gestoken. Zowel de openbare gezondheidszorg als het onderwijs staat in San Luis op een naar Argentijnse maatstaven hoog peil. Ook de provinciale wegen zijn er goed onderhouden, terwijl de uitbetaling van ambtenarensalarissen zonder vertraging geschiedt. San Luis is in deze opzichten een uitzondering in Argentinië. De provincie was dan ook niet genoodzaakt nepgeld te drukken.

Rodríguez Saá is vanwege zijn monopolie op het lokale politieke leven wel enige keren in opspraak gekomen wegens vermeend machtsmisbruik. Justitie is evenwel nooit tot een veroordeling van de gouverneur gekomen.

In San Luis, een landbouwprovincie aan de westkant van de uitgestrekte pampa, geniet Rodríguez Saá een solide reputatie vanwege de inzet, stiptheid en vooral ook de precisie waarmee hij zijn functie uitoefent. De gouverneur genoot daarentegen amper nationale bekendheid, hoewel hij twee jaar geleden vergeefs probeerde zich kandidaat te stellen voor het lijsttrekkerschap van de Peronistische Partij voor de presidentsverkiezing.

Binnen zijn partij hoort Saá tot de kleine onafhankelijke stroming die losstaat van de groeperingen van oud-president Carlos Menem en die van de huidige gouverneur van Buenos Aires, Carlos Ruckauf. Deze autonome en vooral ook neutrale positie in partijgelederen is er de oorzaak van dat Saá thans het landsbestuur is toevertrouwd. Geen van de dominerende stromingen binnen het peronisme had bezwaar tegen zijn aanstelling.

Pover
Na een week van ongeregeldheden die 27 mensen het leven kostten gaat de Argentijnse natie nu een povere kerstviering tegemoet. Wegens de verlenging van de bankvakantie en de beperkingen op de opname van contanten uit betaalautomaten is het de meeste mensen niet gelukt kerstinkopen te doen of zelfs maar de ingrediënten voor een feestelijk maal in te slaan.

Nooit eerder in de geschiedenis van het land is er zo weinig geld in omloop geweest. En hoewel de gemoedsrust is hersteld, de barricades zijn verwijderd en de zon van de zuidelijke zomer vrolijk schijnt, brengt Argentinië deze Kerst door als een diep geslagen natie.

Ook het nieuwe jaar stemt, ondanks alle goede voornemens van de kersverse president en regering, niet echt opgewekt. Economen in binnen- en buitenland blijven –ook na het vernemen van de laatste maatregelen– somber gestemd over het toekomstperspectief voor Argentinië en blijven vrezen dat de ergste pijn van de economische neergang nog zal komen. Een gelukkig nieuwjaar is de Argentijnen hiermee wel gegund, maar waarschijnlijk niet gegeven.