Economische crisis biedt kansen voor klimaatbeleid
BRUSSEL – De economische crisis heeft ook gunstige effecten. Zo schept zij kansen voor het klimaatbeleid. Onder de huidige omstandigheden zijn ambitieuze doelstellingen op dat terrein gemakkelijker te verwezenlijken.
De Europese Commissie heeft de gevolgen van de recessie voor de inspanningen om de CO2-vervuiling terug te dringen geanalyseerd. De Deense commissaris Connie Hedegaard, die sinds februari de betrokken portefeuille beheert, presenteerde gisteren de resultaten.
Op weg naar de VN-conferentie van december in Kopenhagen genoot het klimaatdossier hoge prioriteit. Daarna verdween het van de agenda. De economie en de laatste maanden vooral de problemen rond tekorten en schulden eisten de aandacht op.
Ondertussen dienen zich wel goede perspectieven aan voor juist een steviger reductie van de verspreiding van broeikasgassen. De groei stagneert. Dat betekent dat bedrijven minder produceren, minder energie verbruiken en op die manier minder schadelijke stoffen de lucht inblazen. In 2009 lag in de Unie de emissie van koolstofdioxide ruim 11 procent lager dan in 2008. Dat verschaft ruimte om in de strijd tegen de opwarming van de aarde er een schepje bovenop te doen.
De EU mikt tot dusver op een beperking van de CO2-uitstoot in 2020 met 20 procent ten opzichte van 1990. Zij heeft altijd benadrukt bereid te zijn tot een inzet van min 30 procent als andere belangrijke partijen, waaronder de VS en China, hetzelfde uitgangspunt hanteren.
Voor het begin van de economische malaise gaven berekeningen aan dat aan een verlaging van 20 procent een prijskaartje zou hangen van, vanaf 2020, ongeveer 70 miljard euro per jaar. Nu komen de schattingen uit op 48 miljard. De kosten van de optie van een aanpassing van 30 procent bedragen in de actuele situatie 81 miljard, slechts 11 miljard meer dan wat eerder werd geraamd voor de variant van min 20.
Die geringere lasten brengen ook een risico mee. De druk om schone, duurzame technologieën te ontwikkelen neemt af. Hedegaard waarschuwde gisteren dat China qua innovatie wel snel voortgang boekt en dat Europa daarom moet oppassen niet achterop te raken.
De commissaris stelt vast dat de analyse aantoont dat het aanscherpen van de doelstelling „haalbaar” is. Toch verstrekt zij geen aanbeveling tot een besluit in die zin. „Het is aan de lidstaten om te beslissen.” Volgende maand wijden eerst de ministers van Milieu en later de regeringsleiders er een discussie aan.
Het argument van Hedegaard om niet aan te dringen, luidt dat de voorwaarde om te switchen niet is vervuld. De overige spelers op het wereldtoneel gaan immers niet op het bod van Europa in. Maar eveneens een rol speelt dat de Deense natuurlijk beseft dat binnen de EU zelf forse weerstand leeft.
Zo spreekt de werkgeversorganisatie BusinessEurope in een brief van „het verkeerde signaal naar het bedrijfsleven in een tijd van crisis.” Afgelopen maandag klonken, na een vergadering in Brussel, bezwaren van de ministers van Economische Zaken van Duitsland en Frankrijk. Zij zijn bang voor verlies van banen en wijzen bij de huidige stand van de conjunctuur lastenverzwaringen voor ondernemingen af.
Wat extra’s doen voor het klimaat? De ingezakte groei drukt in ieder geval de kosten van zo’n stap. Maar tevens geldt dat voor een politieke beslissing tot aanvullend beleid het economisch tij juist tegenzit.