„Er dreigt een oorlog binnen een oorlog”
Het weerzien met Irak is voor de Nederlandse verpleegkundige H. van Essen „een geheel nieuwe missie in een ander land.” Ze maakt zich op voor een vertrek naar de Koerdische stad Suleimaniya in het noorden van Irak.
De 44-jarige Van Essen werkte het afgelopen anderhalf jaar in Bagdad voor Dokters van de Wereld. Een week voor de bombardementen door de Amerikanen begonnen, kwam ze terug naar Nederland. Haar ouders vierden hun 50-jarig huwelijk. „Het bezoek was gepland, maar anders was ik een paar dagen later wel vertrokken.”
„Weggaan uit Bagdad gaf een dubbel gevoel, ieder moment kon de oorlog immers uitbreken”, zei ze dinsdag. „Er is daar een groot tekort aan medische zorg en water.”
Tot vorige week woensdag belde ze wel elke dag met Bagdad. Sindsdien is het contact met de Iraakse hoofdstad verbroken. Haar secretaresse is naar veiliger oorden gevlucht. Ze bleek dicht bij afweergeschut te wonen. Ook is goed contact met de ziekenhuizen door de slechte verbindingen niet meer mogelijk.
Van Essen vliegt vandaag naar de Iraanse hoofdstad Teheran. Van daaruit hoopt ze de benodigde papieren te krijgen om via de weg de grens met Koerdistan te kunnen passeren. „Eind deze week hoop ik in Suleimaniya aan te komen.” Daar wordt ze verwelkomd door een collega, die daar een huis bezit.
Van Essen en haar collega gaan samenwerken met lokale Koerdische autoriteiten om eventuele vluchtelingen op te vangen. „Vluchtelingen zijn nu nog niet verschenen.” Ook wil haar organisatie een medisch project in de noordelijke stad Mosul, die zwaar door de Amerikanen wordt bestookt, vanuit Koerdistan weer op gang brengen.
Dokters van de Wereld bezorgt apparatuur, medicijnen en verpleegartikelen. „Een aantal operatiekisten staat al klaar in Teheran”, aldus Van Essen. Ook traint de organisatie lokale artsen en verpleegkundigen.
Over haar verblijf in Suleimaniya maakt Van Essen zich nu nog niet al te veel zorgen. „Gelukkig is het daar rustig wat betreft oorlogsgeweld.” Wel vreest ze wat Saddam Hussein gaat doen als de dictator in het nauw wordt gedreven. Ook de rol van buurland Turkije tegenover de Koerden baart haar zorgen. „De oorlog binnen een oorlog dreigt.” Mocht het te gevaarlijk worden, dan kan Van Essen de nabijgelegen bergen invluchten of weer de grens met Iran oversteken.