Syrië bezit sleutel vrede Midden-Oosten
Onlangs zei de speciale Amerikaanse gezant voor het Midden-Oosten George Mitchell het weer: het Palestijns-Israëlisch vraagstuk vormt de grote problematiek in het Midden-Oosten. Deze opvatting is een mantra geworden, die vrijwel alle westerse politici in koor herhalen. De vraag is echter of het waar is.
De spanningen in het Midden-Oosten doen zich vooral voor in het noorden en oosten van de regio. In het oosten voert Iran het aantal militaire oefeningen op, die met de nodige zorg worden gadegeslagen door de Arabische Golfstaten. Vorige week brak een groot schandaal uit in Koeweit, toen de Koeweitse pers onthulde dat er een spionagecel was opgerold die werkte voor Iran. Nadat de Koeweitse regering deze berichten in eerste instantie ontkende, moest ze deze onder druk van media en parlement in tweede instantie wel bevestigen. Er doen geruchten de ronde dat dit soort cellen in vrijwel alle Golfstaten bestaan. De zorg over Iran groeit in de Golfregio.Meer noordelijk blijft het vraagstuk over wel of geen Syrische leveringen van Scudraketten aan de Libanese Hezbollah in nevelen gehuld. Twee zaken staan echter vast. Ten eerste is het duidelijk dat Hezbollah zich sinds de oorlog van 2006 razendsnel heeft herbewapend. Ten tweede, dat Hezbollah zijn lessen heeft getrokken uit deze oorlog en zijn militaire bases thans verspreid heeft over heel Libanon. Militaire deskundigen in Libanon verwachten dat een nieuwe oorlog veel destructiever zal zijn dan de oorlog van 2006 en dat met name de Bekavallei, die dicht tegen de Syrische grens aanligt, een van de frontlinies in deze oorlog zal worden.
De Libanese politiek heeft nauwelijks controle op de besluiten van deze sjiitische paramilitaire beweging. Syrië daarentegen heeft wel degelijk controle op de besluitvorming van Hezbollah.
Zelfs al zouden de onderhandelingen tussen Israël en de Palestijnen enig positief resultaat opleveren, dan blijft het probleem Hamas. Deze Palestijnse verzetsbeweging heeft op voorhand eventuele resultaten van vredesbesprekingen verworpen. Noch de Palestijnse autoriteit, noch de Verenigde Staten hebben invloed op de besluitvorming van Hamas. Syrië heeft deze invloed wel.
Vredesonderhandelingen met Damascus zullen voor Israël veel eenvoudiger zijn dan met de versplinterde Palestijnse of Libanese staat. Ze zouden ook wel eens veel vruchtbaarder kunnen zijn. Wat Syrië van deze besprekingen verwacht is duidelijk, namelijk teruggave van de in 1967 bezette Golan. Onder Amerikaans toezicht en onder duidelijk bepaalde voorwaarden kan dit gerealiseerd worden, zoals in 1977 gebeurde met de Egyptische Sinaï.
Deze voorwaarden moeten realistisch zijn. Van Syrië eisen haar oude banden met Iran te verbreken is niet realistisch. Wel realistisch is de eis de Syrische militaire en politieke steun aan Hezbollah en Hamas te staken. Vrede met Syrië zal voor Israël de dreiging van Hezbollah aanzienlijk verminderen en de onderhandelingen met de Palestijnen aanzienlijk vergemakkelijken.