CPB levert munitie voor harde campagne
DEN HAAG (ANP) – De analyses van het Centraal Planbureau over de verkiezingsprogramma’s waren voor de politieke partijen donderdag aanleiding om flink op elkaar in te hakken. Vooral VVD, CDA en PvdA vlogen elkaar in de haren. Het CDA noemde de VVD–plannen desastreus en niet fatsoenlijk, de VVD noemde het CDA wanhopig en de PvdA beschuldigde CDA en VVD ervan dat zij de koopkracht van de burger in gevaar brengen.
Het CPB rekende de afgelopen tijd de verkiezingsprogramma’s van negen politieke partijen door. Het planbureau keek onder meer naar de effecten op koopkracht, financieringstekort, staatsschuld en milieu. Na de publicatie door het CPB kon elke partij donderdag wel ergens winst claimen. De VVD noemt zich de banenkampioen en bezuinigt het meest van iedereen. De SP doet het meest voor de koopkracht, GroenLinks het meest voor het klimaat. Het CDA is het best voor de winstgevendheid van bedrijven, en de PvdA en D66 besteden het meest aan onderwijs. De ChristenUnie is de kampioen van het landschapsbehoud en de PVV is het best voor de huizenprijzen.In de politieke reacties knetterde het tussen CDA, VVD en PvdA. Premier en CDA–lijsttrekker Balkenende noemde de VVD–plannen voor ouderen en gezinnen „desastreus". De PvdA doet volgens Balkenende te weinig om de overheidsfinanciën snel weer op orde te krijgen. CDA–minister van Financiën De Jager noemde de VVD–voorstellen „niet fatsoenlijk". Op zijn beurt stelde VVD–leider Rutte vast dat het CDA kennelijk heel wanhopig is dat zulke uitlatingen nodig zijn.
Gevoelig punt donderdag was vooral de koopkracht. Normaal wordt de verandering daarvan uitgedrukt in procenten, maar nu koos het CPB in de belangrijkste tabel voor miljarden waardoor de koopkracht van alle huishoudens bij het CDA 3,5 miljard euro achterblijft ten opzichte van het ’basispad’. De PvdA was er als de kippen bij om voor te rekenen dat dat neerkomt op 445 euro per huishouden. Het CDA moest alle moeite doen om uit te leggen dat er sprake is van koopkrachtbehoud en dat de verschillen met andere partijen maar een kwart procent zijn. De Jager stelde dat het CPB „heel onduidelijk" is geweest, waardoor een verkeerd beeld is ontstaan.
Uit de CPB–analyses bleek verder dat het overheidstekort het hardst wordt aangepakt bij de VVD, het CDA en de SGP en het minst door de SP, GroenLinks en de PvdA. De werkgelegenheid stijgt het meest bij de VVD, bij GroenLinks en bij het CDA en daalt als enige bij de SP. CPB–directeur Coen Teulings was tevreden over het verantwoordelijkheidsgevoel dat de partijen hadden getoond voor de schatkist.
Opvallend was dat de autopartij bij uitstek – de VVD – er slecht uitspringt bij de aanpak van files. Rutte was niet onder de indruk. „Als je rijden maar duur genoeg maakt, dan staan er geen files, want dan zitten de mensen thuis", verwees hij naar andere partijen die wel een kilometerheffing bepleiten. Ook het CDA wil nu een ’vlakke’ kilometerheffing.