Oorlogsgeweld op Hoeve De Beek in Woudenberg
„Rats, kuch en bonen!” Rauwe mannenstemmen klinken naast de oude gebouwen van Hoeve De Beek in Woudenberg. De soldaten zingen hun lied terwijl SGP-Tweede Kamerlid Van der Staaij al fietsend de grammofoon waaruit de muziek klinkt van stroom voorziet.
Van der Staaij opende vrijdagmiddag een tweedaags evenement rond de Grebbelinie. Luitenant-kolonel b.d. E. H. Brongers, auteur van boeken over de strijd die hier in mei 1940 werd geleverd, wijst erop dat niet alleen op de Grebbeberg zwaar gevochten is, maar ook hier tussen Woudenberg en Scherpenzeel. De Nederlandse verdedigers achter het Valleikanaal hielden stand, ondanks de Duitse overmacht.Dan is het de beurt aan Van der Staaij. Zijn hoop een kanon te mogen afschieten, gaat pas later in de middag in vervulling. Voor de openingshandeling moet hij een oud model fiets bestijgen die elektriciteit genereert. Dat is zwaar werk. „Het lied telt tien coupletten”, roept iemand bemoedigend.
Maar na twee coupletten is het genoeg. Nog meer liederen klinken. Een enkeling zingt mee.
Dan veroorzaakt een ontploffing groot alarm. De Duitsers vallen aan! Soldaten in oud uniform draven richting de liniedijk, net als bij de Duitse inval in Nederland. Anders dan in 1940 rennen nu honderden lachende mensen achter hen aan. Een smal bruggetje fungeert als fuik: een voor een naar de dijk.
In de loopgraven ratelen geweren. De fietsers aan de overkant van het kanaal zijn niet onder de indruk van de losse flodders. Ondertussen vertelt een gids over de man die aan de Duitsers de Nederlandse posities verraadde en daarom standrechtelijk werd geëxecuteerd. Het publiek schrikt op als het kanon knalt. Paarden verslepen het geschut door het lange gras.
Naast militairen van het 15e Regiment Infanterie (mobilisatie 1939/1940) bivakkeert ook een groep geniesoldaten van Het Leege Land uit 1794, toen de Fransen de Nederlanden binnenvielen, op Hoeve De Beek. De kapitein in een hokje apart, de soldaten zij aan zij in het stro. Lange geweren staan tegen de houten wand; een etensketel walmt. De soldaten trekken een naald door hun kleding, schrijven brieven naar huis of geven uitleg aan de toeschouwers.
Ook vandaag treden infanterie en bereden artillerie weer samen op. Het publiek maakt kennis met het dagelijks leven van de Nederlandse soldaat ten tijde van de mobilisatie in de barre winter van 1939/1940, toen een groot aantal militairen de Gelderse Vallei bevolkte.
De Grebbelinie is al veel ouder. Reeds in 1794 werd de verdedigingsgordel aangelegd om de Fransen tegen te houden. De bouw van de linie wijzigde het landschap in de Gelderse Vallei ingrijpend. Dat laten de soldaten van Het Leege Land zien door een vesting uit 1794 na te bouwen. In Nederland is dat sindsdien niet meer vertoond.
De kapitein-ingenieur is aanwezig met zijn instrumenten en kaarten en zijn werklieden ploeteren hard om de aarden wallen op tijd gereed te hebben voordat de Franse legers de noordelijke Nederlanden binnenvallen.