„De onderste steen moet bovenkomen”
Media buitelen over elkaar heen sinds NRC Handelsblad en de Wereldomroep in februari voor het eerst berichtten over seksueel misbruik in rooms-katholieke instellingen. Een aantal feiten op een rij over een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de Rooms-Katholieke Kerk.
De bevindingen van NRC en de Wereldomroep werden op 26 februari naar buiten gebracht. Daarmee werden berichten over seksueel misbruik binnen de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland met journalistiek onderzoek gestaafd. De paters salesianen van het internaat Don Rua in ’s-Heerenberg misbruikten in de jaren 60 en 70 zeker drie, maar wellicht meer kinderen.2 maart: Een oud-leerling van het internaat van de salesianen te ’s-Heerenberg doet, na de berichtgeving in NRC Handelsblad, aangifte van misbruik bij de stichting Hulp & Recht. Meldingen bij het kerkelijk hulpbureau zijn afkomstig van zowel slachtoffers als betrokkenen die hun verhaal kwijt willen.
9 maart: De bisschoppenconferentie, het hoogste bestuurscollege binnen de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland, en de Konferentie Nederlandse Religieuzen, de koepelorganisatie van rooms-katholieke congregaties, vragen oud-Kamervoorzitter en oud-burgemeester W. J. Deetman, lid van de Protestantse Kerk in Nederland, een onderzoeksplan te schrijven en een commissie samen te stellen in de aanloop naar een onderzoek over misbruik.
13 maart: Het seksueel misbruik van leerlingen door paters salesianen in internaat Don Rua in ’s-Heerenberg was intern al in 1967 bekend, bericht NRC Handelsblad.
14 maart: Bisschop J. M. Punt van het bisdom Haarlem-Amsterdam schrijft een brief aan rooms-katholieken in zijn bisdom. Daarin veroordeelt hij het misbruik.
17 maart: Bisschop G. J. N. de Korte van het bisdom Groningen-Leeuwarden schrijft in een brief dat angst voor de waarheid bij onderzoek naar misbruik niet nodig is. „Integendeel, de waarheid maakt vrij. In deze kwestie moet de onderste steen bovenkomen.”
23 maart: Kardinaal A. J. Simonis raakt in opspraak door een beladen zinsnede in een televisie-uitzending van Pauw & Witteman. „Wir haben es nicht gewusst”, zegt hij over het misbruik.
In reactie op Kamervragen maakt minister Hirsch Ballin (Justitie) bekend dat hij gaat bekijken of de verjaringstermijn van kindermisbruik verlengd kan worden. De bewindsman zegt dat gevallen van misbruik die nu aan het licht komen niet meer te vervolgen zijn omdat ze verjaard zijn.
31 maart: De ministers Hirsch Ballin en Rouvoet (Jeugd en Gezin) starten een onderzoek naar meldingen vanuit de kerk bij de Raad van de Kinderbescherming of andere overheidsinstanties.
9 april: De geestelijken in ’s-Heerenberg en andere internaten van salesianen die jongens hebben misbruikt, worden per direct geschorst, aldus pater H. Spronck, overste van de congregatie van de salesianen van Don Bosco in Nederland. Ook veel andere geestelijken die betrokken zijn geweest bij misbruik, worden op non-actief gezet of uit hun ambt ontzet.
6 mei: Het aantal meldingen van misbruik die bij Hulp & Recht zijn binnengekomen, bedraagt 1900. Daarvan zijn zo’n honderd aanklachten in behandeling genomen.
7 mei: Deetman presenteert het onderzoeksvoorstel waarom hij door de bisschoppenconferentie is gevraagd.
11 mei: De Nederlandse Bisschoppenconferentie en de Konferentie Nederlandse Religieuzen stemmen in met het onderzoeksvoorstel van Deetman. De oud-minister zal het onderzoek leiden.
