Onlangs verscheen van de in Roemenië werkende zendeling het boek ”Huiswaarts. Gezinsleven in eeuwigheidsperspectief”. In het boek over gezinsleven en wel-sterven, speelt Hartmans eigen levensverhaal een belangrijke rol. Hartman werd in 1961 in de Roemeense plaats Sighisoara geboren, maar groeide op in de VS.Augustus 1995 betekende een keerpunt. Toen hij ver van huis in een bibliotheek bezig was met het nazoeken van enkele puriteinse werken die niet meer in de handel waren, stuitte hij op een ongewone verhandeling van William Perkins (1558-1602): ”A Salve for a Sick Man”, in het Nederlands bekend als ”Stervenskunst”. Hij was nieuwsgierig en printte het werkje uit. Daarna belde hij naar huis. Hij kreeg echter niet zijn vrouw aan de lijn maar een meisje van de jeugdgroep van de kerk dat hem met onzekere stem heel slecht nieuws meedeelde. „Mijn vrouw had vreselijke hoofdpijn en zou mogelijk een hersentumor hebben. Twee uur na het gesprek zat ik al in het vliegtuig op weg naar huis. Ineens stond mijn hele wereld op zijn kop.” Hij vond tijdens de vliegreis troost in wat hij las in Perkins ”Stervenskunst”.

Zijn vrouw stierf op zondag 25 augustus 1996 in zijn armen. „Ik mocht zo met mijn eigen ogen zien hoe een mooie vrouw dit leven verwisselde voor het eeuwige leven”, schrijft hij. Ze had kort daarvoor tegen hem gezegd: „Ik ga naar huis. Het is goed met mij. Ik weet Wie ik ga zien.” Het werkje ”Stervenskunst” van Perkins nam Hartman op als aanhangsel bij zijn boek.

Aan de telefoon vertelt Hartman dat hij gevormd is door de puriteinen. Hij noemt met name Richard Baxter, John Owen en William Perkins. Daarnaast is er een Nederlander die hem diep geraakt heeft, Wilhelmus à Brakel met zijn boek ”De Redelijke Godsdienst”. Als tegenwoordige pendant van de puriteinen noemt hij John Piper, „een schrijver die eigenlijk iedere christen gelezen moet hebben.”

Toen zijn vrouw Amy stierf was hij geschokt. „Tot nu toe was ik een predikant die zich ambtshalve met de dood bezighield. Ik kreeg in mijn werk te maken met gemeenteleden die stierven en leidde begrafenissen. Het sterven maakte wel indruk, maar het raakte me niet in mijn ziel. De dood was voor anderen, niet voor mij. Ik herinner me als de dag van gisteren het moment dat de arts de foto van het gezwel van Amy liet zien en tegen haar zei: „U moet u voorbereiden op uw dood.” Ik wist dat hij de waarheid vertelde.”

De confrontatie met de dood is hem zijn verdere leven bijgebleven. Hartman –uitgezonden vanuit Amerika– was eerst bang dat God het gebed van hem en zijn kinderen om genezing niet zou beantwoorden. Die vrees bleek ongegrond te zijn. „Ik heb geleerd dat God ons geeft wat we vragen, of dat Hij ons iets beters geeft. God antwoordt altijd. Hij heeft ons en mijn vrouw iets beters gegeven. Dat het beter is, is alleen te begrijpen vanuit het licht van de eeuwigheid. Ze mag bij de Heere zijn. Ook als mensen lijden om het geloof kan het goed zijn. Het voelt misschien niet beter, maar dat is het wel.”

De theologie dat God niet helpt en niet antwoordt is een „vreselijke theologie”, vindt Hartman. „God helpt wel degelijk. Hij doet altijd wat goed is. Zo staat het in Psalm 119:68: „Gij zijt goed en goeddoende, leer mij Uw inzettingen.” Het is de vraag of we van die waarheid met ons hart houden. Veel mensen geloven dat alleen in hun hoofd.”

De dood is volgens Hartman een van de meest verzwegen onderwerpen in het leven, ook bij theologen. „Mensen zouden het er meer over moeten hebben. De naderende dood bindt mensen samen.” Hij wijst erop dat Jonathan Edwards, de grote Amerikaanse opwekkingstheoloog uit de achttiende eeuw, zei elke dag te zullen leven alsof het de laatste is. In het boek van Edward Hartman is voor die gedachte een ruime plaats ingericht.