Ex–Joegoslaven herdenken 30e sterfdag Tito
KUMROVEC/BELGRADO (ANP/AFP) – In de landen van het uiteengevallen Joegoslavië wordt dinsdag het overlijden herdacht van president Josip Broz Tito. Hij overleed op 4 mei 1980.
De afgelopen jaren kwamen steeds duizenden mensen uit heel ex–Joegoslavië naar zijn Kroatische geboorteplaats Kumrovec om de vroegere partizanenleider te herdenken. Velen koesteren nostalgische gevoelens voor de periode toen Serven, Kroaten, Slovenen, Bosnische moslims, Kosovo–Albanezen en tal van andere volken vreedzaam samenleefden in de socialistische federatie Joegoslavië.Na Tito’s dood viel de veelvolkenstaat van „broederschap en eenheid" met geweld uit elkaar. Daarbij vielen van 1991 tot 2001 vele tienduizenden doden. Het Joegoslavië–Tribunaal in Den Haag is nog steeds bezig met de berechting van verdachten van oorlogsmisdaden uit deze tijd.
Volgens Blasko Gabric, oprichter van het Joegoland–park in Subotica (Servië), was Tito’s Joegoslavië een „paradijs op aarde": „Onze arbeiders konden in de zomer en in de winter met vakantie, en de scholen waren gratis". Iedereen had toen een veilige baan.
De historicus Predrag Markovic verklaart de ’Joego–nostalgie’ met de oorlogen en het lijden na Tito’s dood: „Het lijkt voor de mensen dat sinds zijn dood alles in een neerwaartse spiraal zit". Tientallen organisaties in Kroatië, Bosnië, Slovenië en Servië zetten zich in voor de nagedachtenis van Tito.
„De mensen missen het hier ook een grote en respectabele staat te zijn. De reputatie van Joegoslavië was veel groter dan die van welke staat dan ook die eruit is voortgekomen", aldus Markovic.
Het Joegoslavië van Tito gold als een gidsland van de beweging van niet–gebonden landen. Volgens de Britse historicus Quentin Bettall was Tito ook voor veel westerse leiders een held omdat hij durfde Sowjet–dictator Stalin het hoofd te bieden.