„Marx inspireerde tot betere wereld”
Karl Marx was een voorbeeldfiguur in linkse kringen. Hij inspireerde tot een betere wereld en leerde sociale verantwoordelijkheid. Dat zeiden verschillende sprekers zaterdag in Amsterdam tijdens de presentatie van een nieuwe uitgave van ”Het kapitaal”.
In een volle Singelkerk lieten zij zich uit over de relevantie van het klassieke werk van Marx. Met name de huidige economische crisis heeft ertoe geleid dat Marx weer actueel is, zo stelden diverse sprekers.De Nijmeegse hoogleraar economische theorie prof. Esther-Mirjam Sent betoogde dat de financiële crisis het gevolg is van de ontwikkeling van de wereldeconomie tot een enorme overproductie en „een kolossaal systeem van geluk en oplichting.” „We leven op te grote voet, moeten schulden terugbetalen, er is een toename van tegenstelling tussen arm en rijk. En wat gebeurt er? De beleidsmakers richten zich op bezuinigingen, maar hebben geen aandacht voor de economische ordeningen die ons in de afgrond hebben gebracht.”
Hebzucht
Prof. Elsbeth Etty, bijzonder hoogleraar literaire kritiek aan de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam, vertelde hoe populair Marx was in linkse studentenkringen. Wat haar inspireerde was vooral zijn morele verontwaardiging over maatschappelijk onrecht en het opkomen voor de slachtoffers van hebzucht en tirannie. „Het streven naar gerechtigheid is de verborgen ethische drijfveer van ”Het kapitaal”. De kritiek op het teugelloze kapitalisme is voor mij meer van blijvende waarde dan de wetenschappelijke analyse van het boek. Door Marx ben ik gewezen op sociale verantwoordelijkheid, en zo is het de generatie van idealisten ook vergaan.”
VU-filosoof Ad Verbrugge ziet de actualiteit van Marx in het opkomende volkskapitalisme en de verzelfstandiging van de macht van het geld. „Geld is geen ruilmiddel meer, maar middel tot vermeerdering van het geld zelf. Geld wordt een eigen macht die alleen naar zichzelf verwijst. Het kapitaal is een macht die zelfstandig is geworden en waaraan ook de kapitalist zich niet meer kan onttrekken.”
Techniek
Prof. Arnold Heertje, emeritus hoogleraar economie, werd tijdens zijn puberteit met Marx geconfronteerd. Kenmerkend voor Marx is volgens hem „de dynamiek van het kapitaal. ”Het kapitaal” heeft miljoenen mensen een enorm perspectief gegeven. De reden daarvan is dat Marx een wetenschappelijk socialist was en geen utopisch socialist. Marx bekijkt het kapitalisme van binnenuit en hoe het tot zijn einde komt.”
Marx was de eerste die de technische ontwikkelingen in de economie honoreerde, aldus Heertje. „De techniek heeft de wereld compleet veranderd, talloze consumptiegoederen geproduceerd, maar tegelijkertijd bezit een groeiend aantal mensen geen koopkracht meer. Dat maakt Marx ongelooflijk actueel.”