Hij zei dat donderdag bij de presentatie van het Centraal Economisch Plan (CEP), de basis voor de komende overheidsbegroting. De Nederlandse economie blijft in 2003 en 2004 achter bij het Europese gemiddelde. De Nederlandse concurrentiepositie is te zeer verslechterd, waardoor de werkloosheid fors kan toenemen tot wel 560.000 in 2004.

De economische groei blijft in de slechte prognose dit jaar steken op een magere 0,75 procent en zal volgend jaar aantrekken tot 1,75 procent. Als de olie duurder wordt en de kooplust van consumenten en producenten laag blijft, kan de economie dit jaar zelfs 0,5 procent krimpen.

Het bezuinigingspakket van 14 à 15 miljard euro, waarover CDA-leider Balkenende en PvdA-voorman Bos op dit moment onderhandelen, zal op korte termijn hoe dan ook negatief uitpakken voor de economische groei, voorspelde Don. „Op langere termijn kan het ook stimulerend uitwerken, maar dat hangt af van het karakter van de maatregelen.”

De onderhandelaars in de kabinetsformatie, Balkenende (CDA) en Bos (PvdA), zeiden donderdag dat de CPB-cijfers voor hen geen verrassingen bevatten. In januari had het CPB al berekend dat er zo’n 14 miljard bezuinigd moet worden om het overheidstekort weg te werken.

Balkenende zei wel dat de cijfers aantonen dat er snel een stabiele regering moet komen. Bos sprak er nog eens zijn twijfels over uit of 14 miljard bezuinigen sociaal verantwoord mogelijk is.

De sociale partners reageerden bezorgd. De vakcentrales FNV en CNV vinden dat de strijd tegen de groeiende werkloosheid nu topprioriteit moet krijgen. De FNV wil daarom geen bezuinigen op de instanties die werklozen aan het werk helpen.

CNV-voorzitter Terpstra noemt het een geluk bij een ongeluk dat de inflatie in 2004 lager uitvalt: daardoor houden de mensen toch nog iets over van hun lagere loonstijging.

FNV-topbestuurster A. Jongerius vindt dat de kabinetsinformateurs haast moeten maken. „We hebben nu geen tijd meer voor Haagse spelletjes, we willen een serieuze gesprekspartner voor een krachtig herstelbeleid.”

Ondernemingsorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland willen dat het kabinet de bedrijven voorlopig ontziet. Het rijk zou moeten afzien van kostenverhogingen, ondanks dat de overheid zelf in geldnood verkeert. VNO-NCW stelt in een verklaring: „De Nederlandse economie is in zulk zwaar weer beland dat lastenverzwaringen het voortbestaan van ondernemingen en banen direct bedreigen.”

De organisatie voor middelgrote en kleinere bedrijven, MKB-Nederland, wil dat de overheid het aanbestedingsbeleid herziet om de industrie en de bouw meer kansen te geven. De detailhandel vraagt om meer en gerichtere financiering en de zakelijke dienstverlening wil hulp bij ict-toepassingen, aldus MKB-Nederland.