Libanon vreest voor herhaling burgeroorlog
De dertiende april was het precies 35 jaar geleden dat in Libanon in 1975 om 10.00 uur ’s ochtends de burgeroorlog uitbrak. De angst voor een herhaling van de gewelddadigheden groeit.
De oorlog bracht het land onbeschrijfelijke verwoesting en veranderde Beiroet, de ”parel van het Midden-Oosten”, in een smeulende puinhoop. De puinhopen van weleer zijn opgeruimd en Beiroet is als een feniks uit zijn eigen as herrezen en fascineert zijn talloze bezoekers weer als vanouds met zijn magische aantrekkingskracht. De littekens echter die de burgeroorlog achterliet in de Libanese ziel zijn nog steeds niet genezen.Discussieprogramma’s op de Libanese televisie maken steeds duidelijk dat de angst voor een herhaling van het scenario van een burgeroorlog wijd verspreid is onder de Libanezen. Deze angst wordt gevoed door het besef dat de omstandigheden die in 1975 tot een burgeroorlog leidden, nog steeds aanwezig zijn in Libanon. Het fiere maar militair zwakke en politiek verdeelde Libanon veranderde in 1975 in een slagveld, dat Arabische landen gebruikten om hun onderlinge geschillen uit te vechten. Het weerloze Libanon werd het speerpunt binnen het Arabisch-Israëlische conflict.
In 1975 gebruikte de Palestijnse PLO het zuiden van Libanon om aanvallen uit te voeren op Israël. De PLO van toen is verdwenen maar haar plaats is ingenomen door de Libanese Hezbollah. Afgelopen week uitten zowel Israël als de Verenigde Staten duidelijke beschuldigingen tegen Syrië. Dit land zou Hezbollah op grote schaal bewapenen met moderne raketten. Israël heeft Libanon gewaarschuwd dat het de Libanese staat verantwoordelijk zal houden voor elke eventuele aanval uitgevoerd door Hezbollah. Dit omdat heel Libanon onder het politieke en militaire gezag valt van de Libanese staat.
Maar hier ligt precies het probleem. Het is geen geheim dat Hezbollah zich feitelijk aan het gezag van de Libanese staat onttrekt. Veel Libanezen vrezen dat besluiten over oorlog en vrede niet meer in politiek Beiroet worden genomen, maar in handen liggen van Hezbollah.
In Libanon waart niet alleen het spook rond van een burgeroorlog die op ieder moment zonder voorafgaande waarschuwing weer kan uitbreken. In het licht van de oplopende spanningen tussen het Westen en Iran en de hardnekkige geruchten over Scudraketten die door Syrië aan Hezbollah zouden zijn geleverd, leeft ook de angst voor een regionale oorlog, waardoor Libanon in een slagveld zal veranderen.
Dit alles verklaart waarom veel Libanezen de toekomst met zorg tegemoetzien. Er zijn opmerkelijke overeenkomsten tussen het Libanon van 1975 en 2010. Maar ook een groot verschil. De oorlog van 1975 was voornamelijk een oorlog tussen de Libanese christenen en moslims. Een volgende burgeroorlog zal een oorlog zijn tussen soennieten en sjiieten. Er leeft onvrede onder soennieten, met name over de rol van de sjiitische Hezbollah. Volgens waarnemers is er slechts een vonk nodig om dit kruitvat te doen ontploffen.