Wie kiest voor een sociaal leenstelsel, kiest voor een eerlijke maatschappij. Althans, dat is de visie van de JOVD. Paul Schenderling, lid van de programmacommissie van het CDA, bepleitte onlangs in deze krant (RD van woensdag) het tegenovergestelde. Een sociaal leenstelsel funest is volgens hem funest voor de toegankelijkheid van het onderwijs en voor de solidariteit tussen generaties.De voordelen van een sociaal leenstelsel zijn echter vele malen groter dan de nadelen die hij bespreekt. Voor studenten is het nadeel van een sociaal leenstelsel evident. Het stelsel betekent dat je meer moet gaan lenen voor je studie. Maar studeren is investeren: investeren in jezelf. Een afgeronde studie is de opstap naar een succesvolle carrière. En een sociaal leenstelsel zorgt ervoor dat je die opstap goed kunt maken.

Op jaarbasis – dus zeker niet eenmalig! – zorgt de invoer van een sociaal leenstelsel ervoor dat er 1 miljard euro vrijkomt om te investeren in onderwijs. Betere docenten, meer lessen en goede faciliteiten: dat zijn de voordelen voor de student van een sociaal leenstelsel. Investeren in beter onderwijs maakt elk diploma meer waard.

Daarbij komt dat sociaal lenen volgens ons inhoudt dat je tegen een lage rentevoet en naar draagkracht je lening aflost binnen een vastgestelde termijn. Kun je niet binnen deze termijn aflossen, dan wordt je schuld kwijtgescholden. Dus geen zware maandlasten of een BKR-registratie in het verschiet, maar een eerlijke investering in jezelf en in de toekomst. Leenangst is dus niet nodig en de toegankelijkheid van het onderwijs is niet in het geding.

Docenten profiteren ook van de invoer van een sociaal leenstelsel: betere salarissen, goede faciliteiten en de mogelijkheid om meer onderzoek te kunnen doen. Dit zijn slechts enkele voordelen van wat met 1 miljard euro gerealiseerd kan worden. Het docent-zijn moet weer aantrekkelijk worden.

Kenniseconomie
Daar staat voor ons wel tegenover dat docenten scherper worden beoordeeld op hun prestaties. Onderwijs op de scherp van de snede vereist dat docenten niet onschendbaar zijn als ze slechte prestaties leveren. Nu gebeurt het nog te vaak dat kwalitatief slechte docenten worden aangehouden, omdat het zoeken van een vervanger zo goed als onmogelijk is vanwege de slechte arbeidsvoorwaarden.

Ook de maatschappij in zijn geheel profiteert ten slotte van een sociaal leenstelsel. Het Nederlandse hoger onderwijs bereikt nooit de top als we niet durven investeren. Willen we van Nederland een echte kenniseconomie maken, een economie die op alle gebieden kan concurreren, dan is goed onderwijs noodzakelijk.

De beslissing te kiezen voor een sociaal leenstelsel is misschien geen makkelijke, maar wel een noodzakelijke en vooral nuttige. Het is jammer dat het CDA niet de durf toont om die keuze te maken.

De auteurs zijn respectievelijk landelijk voorzitter en voorlichter van de Jongerenorganisatie Vrijheid en Democratie (JOVD).