De Vrijheidslezing is in het leven geroepen om het belang van vrijheid voor wetenschap en democratie te onderstrepen. De organisatie is in handen van de Universiteit Leiden, die dit jaar haar 87e lustrum viert en van oudsher de lijfspreuk praesidium libertatis (bolwerk van vrijheid) voert.

Rushdie is vooral bekend van zijn bestseller De Duivelsverzen uit 1988. Naar aanleiding van die roman, waarin hij de islamitische profeet Mohammed zou hebben beledigd, sprak de toenmalige Iraanse geestelijk leider ayatollah Ruhollah Khomeini een religieus doodvonnis (fatwa) tegen hem uit.