Volgens de CDA–minister was het kijken naar gezinstypes maar een klein deel van zijn plan om overkreditering tegen te gaan. Belangrijker voor hem is dat banken binnen de nieuwe, strengere regels minder mogelijkheid krijgen om af te wijken van de leennorm. Die bepaalt dat de consument in beginsel gemiddeld niet meer dan ongeveer vijf keer het inkomen leent bij de bank.

De Jager (CDA) van Financiën had woensdag laten weten van plan te zijn nieuwe voorstellen van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) over te nemen die de regels rond tophypotheken moeten aanscherpen.Wat de AFM betreft kunnen huishoudens met kinderen hierdoor tot 16 procent minder lenen voor de aanschaf van een woning dan nu gangbaar is. Eenpersoonshuishoudens kunnen juist tot 15 procent meer lenen. De AFM noemt de maatregel noodzakelijk omdat gezinnen met kinderen minder ruimte hebben om tegenvallers op te vangen.

Daarnaast stelt de AFM voor dat nieuwe hypotheken nog maximaal 112 procent van de aankoopwaarde van de woning mogen bedragen. Het deel dat hoger is, moet (met uitzondering van NHG-hypotheken) binnen zeven jaar zijn afgelost of worden gedekt met vermogen.

De Jager stelde woensdag de AFM-voorstellen per 2011 in te willen voeren. Wel geeft hij de financiële sector de gelegenheid nog met een alternatief te komen voor het voorstel dat gezinnen met kinderen beperkt in hun leenmogelijkheden.

Hoewel er in de Tweede Kamer steun bestaat voor het plan om het verstrekken van te hoge hypotheken tegen te gaan, mag volgens de meeste fracties de samenstelling van het huishouden geen rol spelen bij de hypotheekverstrekking. „Het hebben van kinderen kan geen criterium zijn”, aldus CDA-Kamerlid Blanksma. „Opmerkelijk dat De Jager de hypotheken van gezinnen met kinderen afknijpt”, reageerde PvdA-kandidaat-Kamerlid Plasterk.

De ChristenUnie noemt het voorstel „ridicuul en strijdig met bekende feiten over schuldenproblematiek. Juist bij alleenstaande jongeren komen veel betalingsproblemen voor. Gezinnen blijken veel trouwere betalers.” De partij stelt dat de maatregel „het ongewenste effect kan opleveren dat paren het krijgen van kinderen uitstellen omdat ze eerst even een tophypotheek willen binnenslepen.”

Volgens kandidaat-SGP-Kamerlid Dijkgraaf laat het CDA met De Jager „gezinnen wéér in kou staan.” Algemene regels doen volgens hem geen recht aan verschillen tussen gezinnen. „Sommigen kiezen voor een extra vakantie, anderen voor een duurder huis en een zuiniger uitgavenpatroon. Gezinnen moeten zelf verantwoordelijkheid kunnen nemen, niet vadertje staat.”

Ook de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en de Consumentenbond reageerden woensdag uiterst kritisch op de maatregel.