In Amsterdam vond donderdag een symposium plaats naar aanleiding van Dekkers boek ”Heeft de kerk zichzelf overleefd?” Daarin keert de emeritus hoogleraar godsdienstsociologie aan de VU zich tegen de poging van de kerk om relevant te willen zijn voor de samenleving. Hij ziet daarin een verkerkelijking van het leven en vermaatschappelijking van de kerk, feitelijk een poging om de verloren positie weer terug te winnen. Dekker deed een voorstel om organisatorisch een duidelijk onderscheid te maken tussen de kernactiviteit van de kerk en de maatschappelijke activiteiten.Hij zei donderdag het te betreuren dat uit de reacties op zijn boek is gebleken dat hij van de kerk een soort sekte wilde maken, een instelling die zich uit de samenleving terugtrekt. „Hier is sprake van een ernstig misverstand. Het gaat mij er juist om dat de kerk weer voluit kerk zal zijn, wat voor mij uiteraard impliceert dat in de kerk God en Zijn Woord volop met het leven en samenleven van de mensen verbonden wordt. Ja, hoe vreemd dat sommigen na het lezen misschien ook mag klinken, méér dan op het ogenblik het geval is. Maar dan niet primair door naar buiten op te treden, maar intern, als leergemeenschap.”

Dr. A. P. J. Bernts, directeur van onderzoeksinstituut Kaski, stelde dat het probleem van de kerk in deze tijd niet zozeer haar aangepast zijn aan de moderne tijd is, maar juist haar vervreemding ervan. „De kerk zet zich nagenoeg geheel in op de zondagse eredienst, terwijl maar zeer weinig van de kerkleden zich daarin herkennen. Die vervreemding is er niet alleen tussen kerkleden en niet-kerkleden, maar ook onder kerkleden zelf.”

Synodepreses van de PKN ds. P. Verhoeff herkende zich niet in het beeld van Dekker dat het moderamen van de generale synode voortdurend bezig zou zijn om te bedenken hoe de verloren gegane invloed van de kerk weer teruggewonnen kan worden. „Op geen enkel moment is het gebeurd dat wij ons gaan zitten afvragen hoe wij nu eens relevant kunnen zijn. Als wij een uitspraak doen over de armoede of over het regeerakkoord is dat enkel en alleen maar omdat wij ons door het Evangelie daartoe gedwongen weten. Het Evangelie heeft nu eenmaal ook een hele concrete gestalte, en daar getuigen wij soms van. De recente brief aan de regering van Israël is daarvan een voorbeeld.”

Dekker stelde dat de kerk als instituut te pluraal is om over Israël te spreken. Ds. Verhoeff zag in Dekkers kerkopvatting iets „conventikels.” Die opvatting handhaafde hij tijdens de discussie, maar hij vond wel dat de trend van de PKN de laatste tijd juist weer is om zich meer op de ‘corebusiness’ te richten.

De Kruijf, hoogleraar ethiek aan de Protestantse Theologische Universiteit te Leiden, vond het te denken geven dat de kerk het geweldig vindt dat zij ontvangen wordt bij het kabinet. „Ik heb er niets op tegen op te komen voor belangen van de kleine boeren, maar waarom moet bijvoorbeeld de Raad van Kerken dat doen? Natuurlijk moet er geluid van de kerk komen, zoals tegen Wilders, en dat mag ook institutioneel. En als je moet spreken dan doe je het. Maar je moet niet voordurend vergaderen om die dingen te regelen. Wij hoeven de kerk ook niet te redden. Die kerk zal overleven, dankzij het Woord.”