Smit neemt voor dit voorzitterschap per 1 juni „met pijn in het hart” afscheid bij Slachtofferhulp Nederland, waar hij bijna zeven jaar directeur was. Daarvoor werkte hij negen jaar als hervormd predikant en vier jaar als legerpredikant; verder was hij consultant bij de adviesbureaus KPMG en Andersson Elffers Felix.Smit werd geboren in Doornspijk. Hij studeerde theologie in Leiden. Het bestuur van de bond droeg Smit gisteren als enige kandidaat-voorzitter voor. Op 10 mei valt het definitieve besluit over de verkiezing.

De christelijke vakbond haalt zijn nieuwe leider van buiten, net als de vorige voorzitter, René Paas. De bond zocht eerst iemand uit „eigen kring”, maar vond daar geen kandidaat.

U hebt geen vakbondsachtergrond. René Paas gaf aan dat dit een nadeel was, dat hij de neuzen niet dezelfde kant op kreeg. Wat gaat u anders doen, zodat het u wel lukt?

„Ik weet niet wat ik anders ga doen. Ik weet wel dat ik er in mijn loopbaan niet voor heb geschroomd werelden binnen te stappen waar ik van origine niet uitkom. Ik vond er tamelijk snel een plek in. Met diezelfde instelling verwacht ik mijn weg te vinden binnen het CNV. Natuurlijk zullen er momenten zijn waarop ik oploop tegen gebruiken binnen de vakbond, terwijl de vakbondsmensen soms zullen zeggen: Hij is wél een man van buiten. Maar daar kiezen we nu voor.”

Hoe komt uw ervaring van pas bij CNV?

„Ik heb de laatste zeven jaren een organisatie aangestuurd die, zeker toen ik er kwam, complex was. Hij bestond uit 25 stichtingen en verenigingen. Het is me gelukt dat mensen op één lijn kwamen, en nu eenzelfde doel nastreven en samenwerken. Die ervaring neem ik mee naar het CNV – een organisatie die bestaat uit elf afzonderlijke bonden.”

Wat kan CNV volgens u betekenen in crisistijd?

„Nederland moet de komende tijd besluiten nemen die pijnlijk kunnen zijn. De waarden waarvoor het CNV staat, bepalen welke standpunten wij daarin innemen. Concreet hierover word ik pas na mijn benoeming op 10 mei.

Tegelijk moeten wij zoeken naar nieuwe wegen waardoor de vakbeweging haar wezen en handelwijze ook voor de toekomst kan waarborgen. Gevestigde instituten –of dat nu de politiek, de kerk of een vakbeweging is– staan voor de vraag: Hoe zorgen wij dat we zichtbaar blijven, en een duidelijk verhaal hebben dat mensen van deze tijd aanspreekt?”

Hoe kijkt u aan tegen verhoging van de AOW-leeftijd?

„Daar geef ik na 10 mei antwoord op.”

Wat zegt de C van CNV u?

„Het CNV vindt zijn wortels in een traditie en in verhalen die mensen eeuwenlang hebben aangespoord er iets van te maken in de samenleving. Dat spreekt me zeer aan.

Wij moeten een nieuwe taal vinden om tradities en waarden te vertalen naar de tijd waarin wij leven. We zijn niet van de veréring van waarden, maar voor de vertaling.

We leven in een samenleving waarin het lijkt alsof we ons allemaal terugtrekken op ons eigen eilandje, bezig met onszelf. De kracht van bijvoorbeeld CNV is dat mensen met een gemeenschappelijk belang zich met elkaar verbinden, en samen zoeken naar wegen die ervoor zorgen dat dit een sociale en rechtvaardige samenleving blijft. Ik geloof daarin.”